Đề tài: "Thực trạng và giải pháp phát triển lao động làm công ăn lương khu vực kinh tế ngoài nhà nước đến năm 2030"

03/07/2023 16:18


Theo số liệu của Tổng cục Thống kê công bố về tỷ trọngđóng góp trong tổng GDP theo giá hiện hành và tỷ trọng lao động của các khu vựckinh tế năm 2020 cho thấy, khu vực "Kinh tế nhà nước” đóng góp 30,2% tổng GDPnhưng chỉ sử dụng 7,6% tổng lao động; khu vực "Kinh tế ngoài nhà nước” đóng góp47,5% tổng GDP nhưng chiếm tới 83,5% tổng lao động (trong đó lao động làm côngăn lương là 17,3 triệu người) và khu vực "Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài”đóng góp 22,3% tổng GDP và 8,8% tổng lao động. Như vậy, lao động làm việc trongkhu vực kinh tế ngoài nhà nước đang chiếm tỷ trọng lớn, thậm chí áp đảo (83,5%),đây là một khu vực kinh tế đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế nước ta.Với vị trí quan trọng trong nền kinh tế, thực trạng và sự phát triển của laođộng làm công ăn lương trong khu vực này là một khía cạnh cần được quan tâm xemxét. Hạn chế của lao động làm trong khu vực kinh tế ngoài nhà nước là trình độchuyên môn thấp, khả năng đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế thấp, khảnăng cạnh tranh yếu nên buộc phải rời khỏi thị trường dẫn đến tình trạng mấtviệc làm.

Kết quả phần đánh giá thực trạng khác chất lượng và toàndiện bao gồm các lát cắt: tình hình chung; theo giới tính, thành thị/nông thôn;vùng kinh tế-xã hội; trình độ đào tạo; ngành kinh tế; nghề nghiệp; thu nhập;đóng góp của năng suất lao động vào tăng trưởng của khu vực kinh tế ngoài nhànước; trình độ chuyên môn kỹ thuật; tỷ lệ lao động đã qua đào tạo chuyên môn kỹthuật, năng suất lao động (của ba khu vực kinh tế); hiện trạng sử dụng lao độngcủa trình độ chuyên môn kỹ thuật (thừa/thiếu kỹ năng), tỷ số đáp ứng cung cầu;các yếu tố ảnh hưởng tới tiền lượng của người lao động;…. Các nội dung trongphần này khá nhất quán với phần dự báo, đánh giá ở sau.

Xu hướng phát triển của lao động làm công ăn lương trongkhu vực kinh tế ngoài nhà nước đến năm 2030 được dự báo dựa trên mô hình kinhtế lượng hiện đang được nhiều tổ chức trong và ngoài nước sử dụng hiện đại vàcó độ tin cậy cao. Phần này cho kết quả dự báo nguồn nhân lực đến năm 2030 (dânsố, lao động, theo 3 khu vực kinh tế, tổng lao động theo trình độ đào tạo, tỷlệ lao động đã qua đào tạo, tỷ trọng lao động theo từng trình độ đào tạo, dựbáo tổng lao động theo nghề nghiệp (tỷ trọng lao động theo nhóm nghề cấp 1 củaViệt Nam)); dự báo lao động làm công ăn lương của khu vực kinh tế ngoài nhànước (tổng số, nam/nữ, thành thị/nông thôn; kỹ năng lao động trong khu vực kinhtế ngoài nhà nước, tỷ trọng lao động theo từng trình độ đào tạo, tỷ lệ thiếu kỹnăng theo trình độ chuyên môn kỹ thuật, tỷ lệ thừa kỹ năng, tỷ số cung đáp ứngcầu kỹ năng; cân đối cung cầu trình độ "dạy nghề”, "THCN và cao đẳng”, "đại họctrở lên”. Đây là cơ sở rất quan trọng cho việc ban bành chính sách nhằm pháttriển khu vực kinh tế ngoài nhà nước trong thời gian tới.

Đây là công trình nghiên cứu công phu. Phần tổng quannghiên cứu trong và ngoài nước khá tốt, đây là cơ sở để xác định khoảng trốngcho nghiên cứu. Các câu hỏi nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, mụctiêu và nội dung nghiên cứu rõ ràng, phương pháp nghiên cứu phù hợp, đặc biệtlà việc xây dựng mô hình kinh tế lượng hiện đại. Đề tài có ý nghĩa thiết thực vàquan trọng, giúp tạo tiền đề để các nhà quản lý cũng nhưcác nhà hoạch định chính sách có thể đưa ra các quyết định phù hợp, kịp thời,nhằm hỗ trợ hoạt động của khu vực kinh tế ngoài nhà nước, từ đó ổn định kinh tếvĩ mô, không ngừng đóng góp tích cực cho sự vận hành ngày một thịnh vượng củanền kinh tế.

Chủnhiệm đề tài: ThS. Phan Thị Minh Hiền