Thành tựu và triển vọng trong xây dựng nông thôn mới ở tỉnh Phú Thọ

14/11/2025 08:44


Sau nhiều năm kiên trì thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), tỉnh Phú Thọ (cũ), Vĩnh Phúc và Hòa Bình đã đạt được nhiều thành tựu lớn, diện mạo nông thôn thay đổi rõ nét: Nhiều xã đạt chuẩn NTM, xã nâng cao, xã kiểu mẫu, hệ thống hạ tầng đồng bộ, đời sống tinh thần người dân được nâng cao, góp phần tạo đà phát triển kinh tế - xã hội cho địa phương. Ngày 01/7/2025, khi ba tỉnh Phú Thọ (cũ), Hòa Bình và Vĩnh Phúc hợp nhất thành một đơn vị hành chính mới là tỉnh Phú Thọ, mở ra một không gian mới nhiều triển vọng trong công cuộc xây dựng phát triển nông nghiệp, nông dân và nông thôn bền vững, hiện đại và văn minh hơn trong giai đoạn tới.

Những thành tựu đạt được

Tin NT  25

Mô hình trồng chè phát triển kinh tế địa phương gắn với xây dựng NTM ( Nguồn: HTX chè Cẩm Mỹ) 
Với Phú Thọ (cũ) - Bứt phá toàn diện, lan tỏa phong trào NTM sâu rộng

Tính đến hết quý II năm 2025, toàn tỉnh có 127/180 xã được công nhận đạt chuẩn NTM, chiếm 70,6% tổng số xã. Phong trào xây dựng NTM ngày càng đi vào chiều sâu, thể hiện qua kết quả có 21 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 6 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Bên cạnh đó, trong tổng số 2.040 khu dân cư, đã có 1.715 khu đạt chuẩn và 219 khu dân cư được công nhận kiểu mẫu, phản ánh sự lan tỏa tích cực của phong trào trong cộng đồng.

Tổng vốn huy động cho Chương trình giai đoạn 2021 - 2025 ước đạt hơn 10.976 tỷ đồng, trong đó ngân sách địa phương đóng góp hơn 4.500 tỷ đồng và cộng đồng dân cư đóng góp trên 620 tỷ đồng. Nguồn lực này đã góp phần quan trọng vào việc đầu tư đồng bộ hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn.

Đến nay, toàn tỉnh đã kiên cố hóa hơn 9.100 km đường giao thông nông thôn, đạt 83,8%, vượt kế hoạch đề ra. 100% xã đạt tiêu chí Điện, 176/180 xã đạt tiêu chí Thủy lợi và Phòng, chống thiên tai. Trong lĩnh vực giáo dục, có 176 xã đạt chuẩn tiêu chí Trường học, với tỷ lệ phòng học kiên cố toàn tỉnh đạt 96,6%. Các tiêu chí khác như Y tế và Hạ tầng thương mại nông thôn cũng đạt mức cao, lần lượt với 165 xã và 174 xã hoàn thành.

Với Vĩnh Phúc - Tỉnh đi đầu trong xây dựng nông thôn hiện đại

Ngay từ năm 2020, Vĩnh Phúc đã hoàn thành 100% số xã đạt chuẩn NTM. Bước sang giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh tiếp tục đạt được kết quả toàn diện, với diện mạo nông thôn đổi thay rõ rệt và chất lượng đời sống người dân được nâng cao.

Hạ tầng kinh tế - xã hội là điểm nhấn nổi bật của giai đoạn này. Tỉnh đã kiên cố hóa thêm 547,8 km đường giao thông nông thôn, duy trì 100% đường xã và đường từ trung tâm xã đến đường huyện được cứng hóa, đảm bảo kết nối thông suốt. Hệ thống thủy lợi được nâng cấp, đáp ứng tưới tiêu chủ động cho trên 96% diện tích đất nông nghiệp, trong khi hạ tầng điện được đầu tư đồng bộ, đảm bảo 100% hộ dân sử dụng điện an toàn, ổn định.

Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) đạt kết quả tích cực, với 169 sản phẩm đạt từ 3 sao trở lên, trong đó 39 sản phẩm đạt chuẩn 4 sao, góp phần nâng cao giá trị nông sản và xây dựng thương hiệu địa phương. Nguồn nhân lực nông thôn cũng được cải thiện đáng kể, với tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 81% vào năm 2024, tạo nền tảng cho phát triển nông thôn bền vững.

Với Hòa Bình - bền bỉ vươn lên, khẳng định dấu ấn 

Tính đến tháng 6/2025, Hòa Bình có 90/129 xã đạt chuẩn NTM, 32 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 3 xã NTM kiểu mẫu và hàng trăm khu dân cư, vườn mẫu. Công tác giảm nghèo đạt nhiều kết quả tích cực khi tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 15,49% năm 2021 xuống còn 6,59% cuối năm 2024, bình quân mỗi năm giảm 2,55%. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt trên 45,4 triệu đồng/năm trong 6 tháng đầu năm 2025. Chương trình OCOP phát triển mạnh mẽ, đến nay đã có 151 sản phẩm được chuẩn hóa hoặc nâng hạng, trong đó 118 sản phẩm đạt chuẩn từ 3 sao trở lên.

Hạ tầng nông thôn được đầu tư đồng bộ, hiện đại, làm thay đổi diện mạo nhiều vùng quê. Đến nay, 128/129 xã đạt chuẩn tiêu chí Thủy lợi và Phòng chống thiên tai; 100% xã đạt tiêu chí Thông tin - Truyền thông và hạ tầng thương mại; 99,98% hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia. Đề án “Xóa nhà tạm, nhà dột nát” đã hỗ trợ 3.194 hộ, giúp 113 xã đạt tiêu chí về Nhà ở dân cư.

Lĩnh vực văn hóa - xã hội cũng có nhiều chuyển biến rõ nét. Toàn tỉnh có 128 xã đạt chuẩn Giáo dục - Đào tạo, 111 xã đạt chuẩn Y tế, 122 xã đạt chuẩn Văn hóa, góp phần nâng cao đời sống tinh thần và chăm sóc sức khỏe nhân dân. Công tác bảo vệ môi trường được chú trọng, với 116 xã đạt chuẩn tiêu chí Môi trường và An toàn thực phẩm, tạo nên cảnh quan sáng - xanh - sạch - đẹp.

Phấn đấu trên 85% số xã đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2030

Việc hợp nhất ba tỉnh mở ra triển vọng phát triển mới, khi mỗi địa phương đều sở hữu thế mạnh riêng về kinh tế, văn hóa và tài nguyên. Giai đoạn 2026 - 2030, Phú Thọ đặt mục tiêu nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM, tập trung xây dựng NTM nâng cao và kiểu mẫu. Đến năm 2030, trên 85% số xã đạt chuẩn NTM, trong đó hơn 40% đạt chuẩn NTM nâng cao; thu nhập nông thôn tăng gấp đôi so với năm 2025, cơ bản không còn hộ nghèo, và số sản phẩm OCOP đạt 4 - 5 sao tiếp tục tăng mạnh. Tỉnh định hướng phát triển nông thôn thông minh, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý, sản xuất và thương mại điện tử nông sản; xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, dân cư; đồng thời phát triển du lịch nông thôn gắn với di sản Hùng Vương, lòng hồ Hòa Bình và làng nghề Vĩnh Phúc. 

Tuy đạt được nhiều kết quả tích cực, Chương trình xây dựng NTM vẫn đang đối mặt với không ít khó khăn và thách thức. Tại Phú Thọ (cũ), còn 48 xã miền núi, vùng sâu, vùng xa có đời sống người dân khó khăn, thiếu nguồn lực đầu tư, trong khi các tiêu chí về thu nhập, môi trường và an ninh vẫn chưa thực sự bền vững. Hòa Bình thường xuyên chịu thiệt hại do thiên tai, gây ảnh hưởng đến hạ tầng và tiến độ thực hiện NTM nâng cao, trong bối cảnh nguồn vốn đối ứng còn hạn hẹp. Đối với Vĩnh Phúc, thách thức đặt ra là duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM trong điều kiện tốc độ đô thị hóa nhanh và áp lực phát triển công nghiệp gia tăng. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu, quá trình đô thị hóa mạnh mẽ và tình trạng thiếu hụt lao động trẻ ở nông thôn đang trở thành vấn đề chung của cả ba địa phương, đòi hỏi những giải pháp đồng bộ và bền vững hơn. Để đạt được các mục tiêu đặt ra của tỉnh Phú Thọ (mới) trong giai đoạn tới, cần tập trung vào bốn nhóm giải pháp chủ yếu:

Phát huy lợi thế tự nhiên về đất đai và khí hậu để phát triển đồng bộ nhóm sản phẩm chủ lực cùng sản phẩm đặc sản và OCOP.

Ứng dụng mạnh mẽ khoa học - công nghệ và chuyển đổi số trong sản xuất, chế biến, bảo quản và tiêu thụ; hình thành chuỗi giá trị nông sản khép kín.

Mở rộng thị trường tiêu thụ, thúc đẩy xúc tiến thương mại, thương mại điện tử, hướng tới thị trường xuất khẩu và thị trường nội tỉnh hơn 4 triệu dân sau sáp nhập.

Gắn nông nghiệp với du lịch, phát triển sản phẩm OCOP, đặc sản địa phương thành quà tặng, ẩm thực và trải nghiệm văn hóa, nâng tầm thương hiệu vùng đất Tổ.

Từ nền tảng vững chắc và tinh thần đổi mới mạnh mẽ, Phú Thọ sau hợp nhất đang vươn lên khẳng định một hướng đi mới trong xây dựng nông thôn hiện đại, xanh, thông minh và đậm đà bản sắc đất Tổ. Những làng quê nơi đây không chỉ gìn giữ văn hóa dân tộc, mà còn trở thành trung tâm năng động của phát triển kinh tế - xã hội, khẳng định vị thế của Phú Thọ trong bức tranh NTM trên cả nước.

Quỳnh Hoàng