Tỉnh Vĩnh Long tham dự hội nghị toàn quốc tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu
quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025
và định hướng nội dung giai đoạn 2026 - 2030 tại điểm cầu tỉnh Vĩnh Long ngày 13/8/2025

Thành tựu trong thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trước khi sáp nhập

Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn các tỉnh cũ đã và đang giúp cho đồng bào dân tộc thiểu số có điều kiện phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần.

Với Trà Vinh

Trà Vinh có 3 dân tộc chính Kinh, Khmer, Hoa. Trong đó, dân tộc Khmer chiếm 31,53%; dân tộc Hoa chiếm gần 0,66% và một số dân tộc khác chiếm 0,05%. Mỗi dân tộc có đặc điểm và sắc thái văn hóa riêng được lưu giữ và không ngừng phát huy, tạo nên văn hóa đặc trưng của tỉnh nhà. Thực hiện phong trào thi đua “Trà Vinh cùng cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”, đồng bào các dân tộc thiểu số trong tỉnh đã chung sức xây dựng quê hương, đưa đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào, nhất là bà con Khmer không ngừng được nâng cao, các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp được lưu truyền và phát huy.

Thời gian qua, Đảng bộ, chính quyền tỉnh Trà Vinh đã có những chủ trương và quyết tâm cao về phát triển kinh tế - xã hội đối với vùng dân tộc thiểu số, đồng bào các dân tộc thiểu số đã hưởng ứng rất tích cực, các mục tiêu cơ bản hoàn thành, nổi bật như: 100% xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới; tỷ lệ hộ nghèo người dân tộc thiểu số giảm từ 7,19% xuống còn 2,03%; giải quyết việc làm cho hơn 33.600 lao động người dân tộc thiểu số.

Về đầu tư hạ tầng, 92,1% hệ thống đường giao thông nông thôn được cứng hóa bằng nhựa và bê tông; 100% xã, phường, thị trấn và các vùng nông thôn trong tỉnh có điện lưới quốc gia; 100% hộ đồng bào dân tộc thiểu số sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; 100% xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế; 96,21% người dân tham gia bảo hiểm y tế.

Ở lĩnh vực giáo dục, tỷ lệ học sinh đến trường các cấp đạt từ 80,25% - 100%, đặc biệt việc dạy và học chữ Khmer được tổ chức hàng năm tại 127 điểm trường.

Về lĩnh vực văn hóa, các lễ hội truyền thống như: Chôl Chnăm Thmây, Sene Dolta của đồng bào Khmer; Lễ cầu an, Tết Nguyên Đán, Thanh Minh, Tết Đoan Ngọ của đồng bào dân tộc Hoa… được duy trì tổ chức hàng năm, qua đó tạo không khí phấn khởi, đoàn kết cộng đồng, gắn với phát triển dịch vụ du lịch.

Với Vĩnh Long

Vĩnh Long có 24 dân tộc đang sinh sống với 26.567 người (chiếm 2,6% dân số toàn tỉnh). Trong đó, dân tộc Khmer 22.630 người (chiếm 2,21%), dân tộc Hoa 3.627 người (chiếm 0,35%), các dân tộc khác 339 người (chiếm 0,03%). Thời gian qua, Vĩnh Long luôn chú trọng đến chính sách phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số nên kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu trong tỉnh tiếp tục phát triển khá toàn diện trên các lĩnh vực. Đặc biệt, thông qua việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miến núi nên đời sống vật chất, tinh thần của bà con các dân tộc trên địa bàn tỉnh không ngừng được cải thiện.

Tính đến hết năm 2023, hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số còn 301 hộ, chiếm tỷ lệ 3,4% so với tổng số hộ dân tộc thiểu số. Thu nhập bình quân đầu người năm 2023 tăng 44,8 triệu đồng so với năm 2019 và năm 2024 đạt khoảng 85,2 triệu đồng.

Điểm nổi bật trong thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long là việc hỗ trợ chuyển đổi nghề lồng ghép vào các chương trình tín dụng, chính sách hỗ trợ vốn phát triển sản xuất cho bà con. Qua đó, đã có hơn 5.000 lượt người thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số được thụ hưởng chính sách.

Với Bến Tre

Hơn 20 dân tộc anh em với 8.875 người cùng sinh sống, đông nhất là dân tộc Hoa (7.490 người). Đồng bào luôn đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ nhau. Các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của người dân, trong đó có đồng bào các dân tộc đều được giải quyết đầy đủ và bình đẳng. Đặc biệt chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã góp phần giúp cho đồng bào dân tộc thiểu số ngày càng ổn định hơn về vật chất và tinh thần, luôn đoàn kết gắn bó với cộng đồng dân cư, tích cực tham gia thực hiện các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước.

Phát triển toàn diện vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Tỉnh Vĩnh Long hiện nay được sáp nhập trên cơ sở 3 tỉnh cũ (Bến Tre, Trà Vinh và Vĩnh Long), với 124 xã/phường, dân số hơn 4,19 triệu người; đồng bào dân tộc thiểu số hơn 373.640 người (chiếm 8,9% dân số toàn tỉnh), chủ yếu là dân tộc Khmer và Hoa.

UBND tỉnh Vĩnh Long vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long năm 2025, với tổng mức vốn thực hiện trên 282,8 tỷ đồng.

Đồng bào dân tộc Khmer giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc

Chương trình tiếp tục triển khai thực hiện các dự án, tiểu dự án và nội dung thành phần, nhằm phát triển toàn diện vùng đồng bào dân tộc thiểu số; thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội; giảm nghèo nhanh và bền vững; từng bước thu hẹp khoảng cách về mức sống, thu nhập bình quân giữa vùng đồng bào dân tộc thiểu số với mức bình quân chung của tỉnh. Đồng thời, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc, nâng cao niềm tin của đồng bào đối với Đảng và Nhà nước.

Phạm vi triển khai trên địa bàn các xã, ấp vùng đồng bào dân tộc thiểu số, ưu tiên địa bàn đặc biệt khó khăn và xã an toàn khu. Đối tượng thụ hưởng gồm hộ đồng bào dân tộc thiểu số, hộ nghèo, cận nghèo người Kinh sống tại vùng khó khăn; các hợp tác xã, doanh nghiệp hoạt động trong khu vực; trường phổ thông dân tộc nội trú; trung tâm y tế khu vực; các di tích, dự án bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa gắn với phát triển du lịch. Tổng mức vốn thực hiện Chương trình năm 2025 trên 282,8 tỷ đồng.

Trong năm 2025, Chương trình đặt ra nhiều chỉ tiêu quan trọng: hỗ trợ đất ở cho 3 hộ, nhà ở cho 93 hộ, chuyển đổi nghề cho 19 hộ, cấp nước sinh hoạt cho 22 hộ và phấn đấu giảm 0,3% tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Bên cạnh đó, sẽ triển khai dự án trồng cây dược liệu, hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng; xây dựng mới 64 công trình hạ tầng thiết yếu, chuyển tiếp 21 công trình và duy tu, bảo dưỡng 38 công trình.

Chương trình cũng tập trung nâng cấp 2 trường phổ thông dân tộc nội trú, đẩy mạnh xóa mù chữ, dạy nghề, đào tạo cán bộ, hỗ trợ người lao động tiếp cận thị trường. Lĩnh vực văn hóa được chú trọng với nhiều hoạt động bảo tồn, tu bổ, phục dựng và phát huy di sản văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch. Về y tế, phấn đấu trên 95% phụ nữ có thai được khám định kỳ, trên 99% sinh con tại cơ sở y tế, giảm suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi (thể nhẹ cân dưới 5%, thể thấp còi dưới 7%).

Đồng thời, chương trình tăng cường truyền thông cộng đồng, nâng cao năng lực cán bộ nữ dân tộc thiểu số, phòng ngừa tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục pháp luật, hỗ trợ người có uy tín học tập kinh nghiệm, tổ chức kiểm tra, giám sát để nâng cao hiệu quả thực hiện.

Để đạt mục tiêu đề ra, kế hoạch tập trung vào các nhóm giải pháp chủ yếu như: đầu tư có trọng tâm, ưu tiên hộ nghèo và địa bàn khó khăn nhất; bảo đảm công khai, dân chủ, phát huy vai trò cộng đồng và đồng bào dân tộc thiểu số; đa dạng hóa, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn, trong đó ngân sách Nhà nước giữ vai trò quyết định; hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển hạ tầng, tạo sinh kế bền vững gắn với tín dụng ưu đãi; kiện toàn bộ máy quản lý, nâng cao hiệu lực, hiệu quả điều hành; đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức và khơi dậy ý chí vươn lên của người dân; tăng cường nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, mở rộng hợp tác quốc tế để tranh thủ kinh nghiệm, kỹ thuật và nguồn lực thực hiện Chương trình.

Nguyễn Hương và Thu Trang