Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025- 2030 đặt mục tiêu đến hết năm 2027, toàn tỉnh Bắc Ninh không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025

Bắc Ninh: Dấu ấn giảm nghèo bền vững và hướng tới không còn hộ nghèo đa chiều trước khi hợp nhất

Giai đoạn 2021 - 2025, Bắc Ninh đã xác định giảm nghèo là nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Với cách tiếp cận bài bản, linh hoạt, chương trình giảm nghèo của Bắc Ninh được triển khai đồng bộ, gắn kết giữa an sinh xã hội, phát triển hạ tầng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Bắc Ninh đặt mục tiêu giảm nghèo bền vững gắn với nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Năm 2022, toàn tỉnh có 8.576 hộ nghèo, chiếm 2,32% tổng số hộ dân. Đến cuối năm 2024, Bắc Ninh đã không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều, trở thành một trong những địa phương đầu tiên trong cả nước xóa nghèo hoàn toàn.

Nguồn: Kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo các năm 2022 - 2024 theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 - 2025

Tỉnh đồng thời duy trì mạng lưới an sinh xã hội bền vững, hỗ trợ người dân về y tế, giáo dục, nhà ở, đào tạo nghề và việc làm, bảo đảm không tái nghèo. Các chính sách “hỗ trợ có điều kiện” được triển khai hiệu quả, khuyến khích người dân tự vươn lên. Cùng với kết quả đó 100% người nghèo và cận nghèo được cấp thẻ bảo hiểm y tế, hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh, ăn uống, đi lại. Tỉnh thực hiện các chương trình bổ sung vi chất dinh dưỡng, phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ em và phụ nữ, góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng. Trong lĩnh vực giáo dục, các chính sách miễn, giảm học phí và hỗ trợ học tập được triển khai đầy đủ, với tổng kinh phí hơn 190 tỷ đồng trong giai đoạn 2021 - 2024, giúp duy trì tỷ lệ đến trường và nâng cao chất lượng giáo dục vùng khó khăn.

Bắc Ninh cũng tập trung phát triển sinh kế và tạo việc làm cho người dân. Hàng trăm mô hình sản xuất phù hợp điều kiện từng địa phương được hình thành, giúp hàng nghìn hộ nghèo tăng thu nhập, ổn định đời sống. Gần 5.000 người thuộc hộ nghèo và cận nghèo được đào tạo nghề, nâng cao tay nghề và giới thiệu việc làm. 100% hộ có nhu cầu đều được tiếp cận nguồn vốn tín dụng ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội. Công tác hỗ trợ nhà ở được triển khai hiệu quả, với hơn 2.500 căn nhà được xây mới, sửa chữa tính đến giữa năm 2025, tổng kinh phí hơn 150 tỷ đồng, giúp nhiều hộ nghèo và hộ chính sách có nơi ở ổn định, an toàn.

Theo Nghị quyết 36/NQ-HĐND ngày 25/4/2025, tổng vốn chi cho Chương trình giảm nghèo bền vững năm 2025 đạt 139 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương hỗ trợ 138 tỷ đồng và ngân sách tỉnh đối ứng 840 triệu đồng. Nguồn vốn được phân bổ cho bảy nhóm dự án trọng điểm như phát triển hạ tầng, đa dạng hóa sinh kế, hỗ trợ phát triển sản xuất, cải thiện dinh dưỡng, giáo dục nghề nghiệp, hỗ trợ nhà ở, truyền thông giảm nghèo và nâng cao năng lực giám sát. Công tác quản lý, giám sát được thực hiện chặt chẽ, công khai, minh bạch, đảm bảo đúng đối tượng thụ hưởng.

Những kết quả đạt được trong giai đoạn 2022 - 2025 cho thấy nỗ lực lớn và cách làm sáng tạo của Bắc Ninh (cũ) trong công tác giảm nghèo bền vững. Thành tựu giảm nghèo ở Bắc Ninh không chỉ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, thu hẹp khoảng cách vùng miền mà còn khẳng định bản lĩnh và quyết tâm của Bắc Ninh trên hành trình xây dựng địa phương phát triển toàn diện và bao trùm.

Bắc Giang: Nhìn lại hành trình chuyển mình mạnh mẽ trong giảm nghèo bền vững 

Những năm gần đây, Bắc Giang đã ghi dấu nhiều kết quả nổi bật trong công cuộc xóa đói giảm nghèo, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, nâng cao đời sống nhân dân và trở thành một trong những điểm sáng về giảm nghèo bền vững của cả nước.

Với quyết tâm cao và sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp ủy, chính quyền, đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều toàn tỉnh giảm xuống còn 1,73%, tương đương 8.310 hộ, giảm mạnh so với 37.743 hộ năm 2022 (chiếm 8,01%). Đây là bước tiến quan trọng trong hành trình thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2022 - 2024. 

Nguồn: Kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo các năm 2022 - 2024 theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 - 2025

Để đạt mục tiêu này, tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trọng tâm, từ phát triển hạ tầng, đào tạo nghề, hỗ trợ sản xuất, giải quyết việc làm đến huy động nguồn lực xã hội và phát huy vai trò của cộng đồng. Bên cạnh các chính sách hỗ trợ hộ nghèo không có khả năng lao động, hộ nghèo có công với cách mạng và hộ nghèo dân tộc thiểu số, Bắc Giang khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã liên kết sản xuất - tiêu thụ sản phẩm, tạo cơ hội để hộ nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo tham gia vào chuỗi giá trị kinh tế.

Thông qua các chương trình hỗ trợ sản xuất và Chương trình OCOP, tỉnh đã hình thành nhiều mô hình sinh kế bền vững. Các mô hình nuôi trồng thủy sản, trồng cây ăn quả, chăn nuôi gia súc, gia cầm giúp nhiều hộ tăng thu nhập ổn định. Các sản phẩm đặc sản như gà đồi Yên Thế, mật ong, cam Lục Nam không chỉ khẳng định thương hiệu địa phương mà còn mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài tỉnh.

Giáo dục nghề nghiệp và việc làm được coi là giải pháp chiến lược. Tỉnh đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất cho các cơ sở dạy nghề, hiện đại hóa hệ thống thông tin thị trường lao động, xây dựng sàn giao dịch việc làm trực tuyến, tạo điều kiện để người lao động dễ dàng tiếp cận việc làm phù hợp. Nhờ đó, mối liên kết giữa người lao động và doanh nghiệp được tăng cường, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực tại địa phương.

Cùng với đó, các chính sách hỗ trợ về y tế, giáo dục và nhà ở được triển khai sâu rộng. Hộ nghèo và cận nghèo đều được cấp thẻ bảo hiểm y tế, giúp người dân tiếp cận dịch vụ y tế dễ dàng hơn. Chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo mang lại kết quả rõ rệt, đặc biệt tại các khu vực khó khăn. Đặc biệt, với sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và cách tiếp cận giảm nghèo. Bắc Giang đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao trách nhiệm của hệ thống chính trị, đặc biệt là người đứng đầu các cấp, trong tổ chức thực hiện. Các phong trào như “Vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau” được triển khai sâu rộng, tạo sức lan tỏa tích cực trong cộng đồng. Người dân không chỉ nhận hỗ trợ vật chất mà còn được hướng dẫn kỹ năng sản xuất, quản lý tài chính, chủ động vươn lên thoát nghèo, thay đổi tư duy “trông chờ, ỷ lại”.

Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo tỉnh cùng tinh thần đồng lòng của các cấp, các ngành và nhân dân, Bắc Giang đang tiến gần hơn tới mục tiêu giảm nghèo toàn diện và bền vững. Hành trình này không chỉ góp phần phát triển kinh tế - xã hội mà còn khẳng định tính nhân văn sâu sắc của công cuộc giảm nghèo, hướng tới cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho mọi người dân.

Thành tựu nổi bật năm 2025 và giải pháp những năm tiếp theo

Sau khi sáp nhập và thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Bắc Ninh đang ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực và rõ nét trong giảm nghèo. Ước tính đến hết năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025 của tỉnh Bắc Ninh giảm còn 0,56%. Đạt được thành tựu này là do sự chung sức, đồng lòng của chính quyền và nhân dân trong tỉnh cùng chung tay thực hiện với nhiều giải pháp đồng bộ, chính sách đặc thù để giúp người nghèo từng bước cải thiện cuộc sống, ngày càng tiếp cận tốt hơn với các dịch vụ xã hội cơ bản. 

Để giảm nghèo nhanh và bền vững, hướng tới phát triển toàn diện trong những năm tiếp theo, Bắc Ninh có thể tham khảo một số định hướng mang tính giải pháp sau đây:

Cần tiếp tục ban hành các chính sách hỗ trợ có điều kiện, thay thế dần các chính sách “cho không”, khuyến khích người dân chủ động vươn lên, tự lực thoát nghèo. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về giảm nghèo cần được đẩy mạnh và đổi mới hình thức, giúp cán bộ, đảng viên và người dân nâng cao nhận thức, thay đổi tư duy, hạn chế tình trạng tái nghèo.

Cùng với đó, Bắc Ninh cần hoàn thiện cơ chế an sinh xã hội, mở rộng diện bao phủ chính sách và đa dạng hóa hình thức trợ giúp để bảo đảm các nhóm yếu thế được hỗ trợ ổn định cuộc sống. Việc phân cấp, phân công rõ ràng giữa các cấp, ngành, địa phương sẽ giúp nâng cao trách nhiệm, phát huy vai trò của đoàn thể, doanh nghiệp và cộng đồng, đồng thời tăng khả năng tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản cho người nghèo.

Tỉnh cũng cần huy động các nguồn lực xã hội để trợ giúp hộ nghèo, đặc biệt là các nhóm không thể tự thoát nghèo, nhằm cải thiện điều kiện sống và nâng cao chất lượng đời sống. Công tác đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm cần được đẩy mạnh, đảm bảo người lao động có thu nhập ổn định. Cùng với đó, các điều kiện thiết yếu về chăm sóc sức khỏe, giáo dục, nhà ở, nước sạch, vệ sinh và tiếp cận thông tin phải được bảo đảm cho mọi người dân, đặc biệt là người nghèo, người cao tuổi cô đơn và đối tượng bảo trợ xã hội.

Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, Bắc Ninh cần đẩy nhanh ứng dụng công nghệ thông tin và dữ liệu số trong quản lý hộ nghèo, hộ cận nghèo. Điều này không chỉ giúp nâng cao tính minh bạch, chính xác và hiệu quả trong triển khai chính sách, mà còn ngăn ngừa trùng lặp, thất thoát nguồn lực, hướng tới một hệ thống quản trị giảm nghèo hiện đại, công khai và bền vững.

ThS. Hoàng Như Quỳnh 

Tài liệu tham khảo

1. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

2. Báo Thanh tra (2025), Bắc Ninh: Giảm nghèo bền vững, hướng tới phát triển toàn diện.

3. Tạp chí Công thương điện tử (2025), Bắc Giang: Tư duy đổi mới, hành động quyết liệt trong công tác giảm nghèo.

4. Tạp chí Tổ chức Nhà nước và Lao động (2025), Bắc Ninh sau sáp nhập: giảm nghèo bằng nội lực và sự đồng lòng của toàn dân.

5. Báo Kiểm toán (2025), Gắn kết giữa chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ với giảm nghèo bền vững.

6. Báo Dân Việt (2025), Giảm nghèo đa chiều, trao cơ hội để người dân Bắc Giang tự vươn lên.