Diện mạo nông thôn miền núi thay đổi tích cực, đời sống đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi được cải thiện đáng kể

Xây dựng nông thôn mới trên địa bàn nông thôn miền núi và nâng cao mức sống vùng đồng bào các dân tộc thiểu số và miền núi luôn được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp, các ngành và sự nỗ lực của đồng bào các dân tộc. Do vậy, bức tranh kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Nghệ An đang ngày càng chuyển biến tích cực. Sự chuyển biến ấy không chỉ hiện hữu qua hàng trăm công trình giao thông, nhà ở được xây dựng kiên cố, nhiều mô hình sinh kế được triển khai ở khắp các bản làng, hàng chục ngàn ha rừng được giao khoán cho người dân… mà quan trọng hơn, chính là nếp nghĩ, cách làm của người dân đã từng bước thay đổi để góp phần xây quê hương ngày càng no ấm, phát triển.

Hệ thống giao thông nông thôn khu vực miền núi được quan tâm đầu tư. Đặc biệt, khi UBND tỉnh đã ban hành các quyết định hỗ trợ xi măng làm đường giao thông nôn thôn thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, phong trào xây dựng đường bê tông xi măng tại các xã phát triển mạnh mẽ, có tính đột phá, được đông đảo nhân dân đồng tình, ủng hộ. Các địa phương trong tỉnh đã có nhiều cố gắng huy động sức dân, dùng ngân sách địa phương, lồng ghép các chương trình, dự án, vận động được nhân dân hiến hàng trăm ha đất cho làm đường giao thông. Từ khi triển khai hỗ trợ xi măng đến nay, các xã của vùng miền núi đã xây dựng được hơn 1.877 km đường bê tông xi măng. Diện mạo khu vực nông thôn, miền núi có nhiều thay đổi.

Đường giao thông miền núi trên địa bàn tỉnh đang được xây dựng khẩn trương

Đối với những xã miền núi, vùng sâu, vùng xa của tỉnh, việc đầu tư xây dựng, nâng cấp hạ tầng giao thông nông thôn trong chương trình xây dựng nông thôn mới là rất khó khăn. Chính vì vậy, Nghệ An đã chủ động ban hành bộ tiêu chí nông thôn mới cấp thôn, bản ở các xã miền núi khó khăn. Bộ tiêu chí này đã tạo động lực, làm dấy lên phong trào xây dựng nông thôn mới nói chung và làm đường giao thông nói riêng ở thôn, bản, có sức lan tỏa khắp khu vực miền núi miền Tây của tỉnh. Qua thực tiễn xây dựng giao thông thôn nông thôn tại các xã 30a và xã biên giới, miền núi, nhiều địa phương đã ban hành cơ chế, chính sách động viên, khuyến khích các thôn, bản làm đường... Mặt khác, việc triển khai thực hiện xây dựng đường giao thông cấp thôn, bản không những giúp người dân thật sự phát huy vai trò chủ thể và chủ động hơn trong công việc của mình, đẩy lùi tư tưởng trông chờ ỷ lại, mà còn tạo ra khí thế thi đua giữa các gia đình, dòng họ, giữa các thôn, bản với nhau, từ đó thúc đẩy đồng loạt phong trào xây dựng giao thông nông thôn trong toàn xã.

Ngoài ra, nguồn vốn Trung ương giao cho tỉnh Nghệ An thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 đã được giao về tỉnh là 5.185 tỷ đồng, đạt 100% kế hoạch. Trên cơ sở đó, Nghệ An đã ưu tiên bố trí vốn để đầu tư hạ tầng thiết yếu trực tiếp phục vụ đời sống, sản xuất và quan tâm hỗ trợ các mô hình phát triển sinh kế bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Tổng số công trình đã được bố trí vốn là 726 công trình, đến nay, đã hoàn thành 410 công trình; đồng thời, đã triển khai thực hiện nhiều nội dung, dự án, chuyển đổi nghề, mô hình sinh kế như (Chăn nuôi trâu bò hàng hoá, lợn đen, gà đen địa phương, trồng dược liệu, cam, na...). 

Những ngôi nhà đẹp của đồng bào người dân tộc Ơ Đu ở Bản Văng Môn

Tỉnh Nghệ An đã và đang tập trung các giải pháp để thực hiện có hiệu quả Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trong tỉnh có diện tích tự nhiên 13.745 km2, chiếm 83%; dân số khoảng 1.200.000 người, chiếm 41%, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số có 492.000 người, chiếm 14,76% dân số toàn tỉnh. Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thời gian qua được thực hiện hiệu quả trên địa bàn 131 xã, 588 thôn đặc biệt khó khăn, góp phần giảm nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số.

Giai đoạn 2021 - 2025, tỷ lệ giảm nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số bình quân hàng năm đạt trên 3%. Tính đến cuối năm 2024, thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số đạt khoảng 38,4 triệu đồng/người/năm, đạt mục tiêu. Có được kết quả nêu trên là do Nghệ An đã giải ngân hơn 2.748 tỷ đồng đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi từ giai đoạn 2021 - 2025. Do đó, diện mạo nông thôn miền núi và đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã có nhiều đổi thay tích cực.

Chú trọng tăng cường nâng cao năng lực cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Để thúc đẩy đồng bào các dân tộc thiểu số phát triển toàn diện trên các lĩnh vực đời sống, kinh tế, xã hội, trong nhiều năm qua, việc nâng cao kiến thức, trình độ, năng lực… cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Nghệ An đã được các cấp, các ngành trong tỉnh rất quan tâm. 

Không chỉ thế, số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số tại các cơ quan, đơn vị, địa phương trong toàn tỉnh cũng từng bước được nâng lên. Nghệ An đã tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cho hàng nghìn lượt cán bộ người dân tộc thiểu số về chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị, tin học, ngoại ngữ, kiến thức quản lý nhà nước. Các xã miền núi cũng lên kế hoạch, đào tạo, đào tạo lại đội ngũ cán bộ cấp thôn bản về công tác xây dựng đảng, đoàn thể; “cầm tay chỉ việc” trong điều hành, quản lý thôn bản; chỉ đạo người dân phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo.

Đạt được những thành tựu nêu trên là do Nghệ An đã xác định rõ trách nhiệm cụ thể của từng đơn vị, địa phương trong tổ chức thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, cũng như sự nỗ lực của đồng bào.

Bích Ngọc và Quỳnh Hoàng