Đạt được nhiều thành tựu trong giảm nghèo thời gian qua

Với sự chỉ đạo quyết liệt của chính quyền địa phương cùng sự tham gia tích cực của người dân, công tác giảm nghèo trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, tạo tiền đề quan trọng cho giai đoạn tiếp theo. Năm 2022 tỷ lệ nghèo đa chiều của tỉnh là 39,98% đến năm 2024 đã giảm xuống còn 33,24%, tỷ lệ hộ nghèo năm 2022 là 30,35% đã giảm xuống còn 21,29% năm 2024. Đây là kết quả đáng kích lệ với một tỉnh vùng biên còn nhiều khó khăn như Điện Biên, cho thấy những nỗ lực và quyết tâm của chính quyền và nhân dân tỉnh trong công tác giảm nghèo thời gian qua.

Hộ nghèo và cận nghèo theo chuẩn đa chiều của tỉnh Điện Biên 
giai đoạn 2022 – 2024

Nguồn: Kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2022 và các năm 2023 - 2024
theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 - 2025

Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, tỉnh Điện Biên đã triển khai nhiều dự án đa dạng hoá sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo; hỗ trợ phát triển sản xuất; phát triển giáo dục nghề nghiệp. Trong giai đoạn 2021 - 2025, đã được Trung ương giao tổng nguồn vốn thực hiện Chương trình là hơn 2.063 tỷ đồng để phân bổ cho nhiều chương trình và dự án khác nhau nhằm giúp người dân phát triển sản xuất, tạo sinh kế, hỗ trợ nghề nghiệp, tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục, nhà ở, an sinh xã hội. Trong đó, năm 2024 tổng vốn kế hoạch Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững phân bổ cho tỉnh Điện Biên là 971.604 triệu đồng; trong đó, vốn kế hoạch năm trước được phép kéo dài là 233.619 triệu đồng, vốn năm 2024 là 737.985 triệu đồng.

Nhiều hộ nông dân đã mạnh dạn thay đổi mô hình phát triển kinh tế mang lại hiệu quả cao,
góp phần xóa đói giảm nghèo bền vững (Nguồn: dienbientv.vn)

Từ đó, tỉnh đã hỗ trợ xây dựng, nhân rộng trên 200 mô hình, dự án giảm nghèo. Các mô hình giảm nghèo, phát triển sản xuất như trồng bí xanh, phát triển cây chanh leo, cây quế, nuôi gà xương đen, đã trở thành điểm sáng trong công tác giảm nghèo ở Điện Biên. Bên cạnh đó, tỉnh đã ưu tiên thu hút đầu tư vào sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi, gắn quy hoạch phát triển phù hợp với từng khu vực. Đồng thời, cũng huy động các nguồn lực cải tạo, nâng cấp hạ tầng phục vụ sản xuất và đời sống dân sinh, hình thành các vùng chuyên canh cây công nghiệp như: Mắc ca, cà phê... nhằm phát triển sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị cho nhiều hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo trong toàn tỉnh thời gian qua. Trong giai đoạn trên tỉnh Điện Biên cũng quan tâm, phát triển công tác đào tạo nghề cho người dân nhằm nâng cao dân trí, tạo sinh kế, giúp giảm nghèo bền vững, bình quân mỗi năm Điện Biên đã đào tạo nghề cho 8.000 - 8.300 lao động.

Công tác tín dụng ưu đãi cũng được tỉnh Điện Biên chú trọng, tính đến ngày 31/5/2025, tổng dư nợ các chương trình tín dụng chính sách tại Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đạt 5.272.359 tỷ đồng, tăng 260.775 tỷ đồng so với cuối năm 2024. Trong đó, chương trình cho vay hộ nghèo đạt dư nợ 1.738,551 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng dư nợ với 30.098 khách hàng. Cùng với đó, NHCSXH đã cho vay hộ cận nghèo đạt 763,779 tỷ đồng, tăng 60,528 tỷ đồng; cho vay hộ mới thoát nghèo đạt 370,496 tỷ đồng; vay vốn giải quyết việc làm (dư nợ 640,856 tỷ đồng), vay sản xuất - kinh doanh tại vùng khó khăn (944,384 tỷ đồng), vay nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo... Các chương trình tín dụng ưu đãi trên đã góp phần quan trọng trong việc giúp các hộ vượt qua ngưỡng nghèo, ổn định đời sống, từng bước phát triển kinh tế gia đình. Kết thúc năm 2024, tổng số hộ nghèo toàn tỉnh còn chiếm trên 22%, giảm gần 13% so với đầu kỳ, đạt trên 80% mục tiêu đến năm 2025.

Vẫn còn không ít khó khăn

Tuy đạt được những kết quả tích cực, công tác giảm nghèo của tỉnh Điện Biên vẫn còn không ít thách thức, kết quả giảm nghèo chưa thực sự bền vững do số hộ cận nghèo có xu hướng tăng nhẹ trong thời gian qua. Nhiều địa phương còn thiếu đất canh tác nông nghiệp, một số hộ nghèo còn lúng túng trong lựa chọn phương thức thoát nghèo; lựa chọn các dự án, mô hình hỗ trợ phát triển sản xuất, chăn nuôi do còn vướng mắc về hướng dẫn việc mua sắm cây trồng, vật nuôi và những hàng hoá dịch vụ do người dân trực tiếp sản xuất; ngoài ra, các cơ sở cung cấp con giống trên địa bàn không đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của Luật Chăn nuôi. Một số mô hình, dự án phát triển kinh tế chưa rõ nét, chưa đánh giá được hiệu quả để nhân rộng. Điều kiện đời sống của người dân trong tỉnh còn nhiều thiếu thốn, dẫn đến nguy cơ tái nghèo cao...

Bứt phá trong giảm nghèo thời gian tới

Là tỉnh không thực hiện sáp nhập và đi vào vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp kể từ ngày 01/07/2025. Đây là mô hình chính quyền không chỉ gần dân, sát dân, hiểu dân mà còn giúp dân hiệu quả trong phát triển và thực hiện tốt chính sách của địa phương và của Nhà nước, trong đó có việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia như Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Chương trình giảm nghèo bền vững,... Để góp phần đạt được các mục tiêu nêu trên trong thời gian tới, tỉnh Điện Biên có thể thảm khảo một số giải pháp mang tính bứt phá trong giảm nghèo sau đây:

Một là, tỉnh cần tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền về thực hiện chính sách giảm nghèo; thực hiện đồng bộ với chương trình xây dựng nông thôn mới và các chương trình hỗ trợ có mục tiêu khác. Phát huy vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội trong tỉnh, bảo đảm sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức chủ trì, quản lý với các cơ quan liên quan khác để nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý Nhà nước đối với công tác giảm nghèo. Thực hiện rà soát, đánh giá hộ nghèo, cận nghèo hằng năm bảo đảm tính kịp thời, chính xác, thiết lập hệ thống giám sát, đánh giá, cơ sở dữ liệu đồng bộ, toàn diện đáp ứng yêu cầu quản lý công tác giảm nghèo.

Hai là, đẩy mạnh xây dựng và nhân rộng mô hình giảm nghèo bền vững với phương châm mỗi địa phương có một mô hình hiệu quả; nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo nghề, tập trung đào tạo ngành nghề gắn với thực tiễn sản xuất, nhu cầu học nghề của từng đối tượng và nhu cầu việc làm. Tập trung hỗ trợ mở rộng sinh kế, phát triển sản xuất, tăng thu nhập và khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, thiết yếu cho người nghèo.

Ba là, phân bổ ngân sách Nhà nước để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bảo đảm kế hoạch; đồng thời ưu tiên nguồn lực đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, chăm lo phát triển toàn diện văn hóa - xã hội, nhất là y tế, giáo dục, đào tạo nghề, giải quyết việc làm, chuyển đổi nghề cho lao động nông thôn tại các xã nghèo, địa bàn đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tích cực huy động tối đa các nguồn lực xã hội hóa, đóng góp của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, người dân thực hiện nhiệm vụ giảm nghèo.

Bốn là, đẩy mạnh công tác tuyên tuyền, nâng cao nhận thức, khơi dậy ý chí tự vươn lên của người dân. Biểu dương, nhân rộng các tấm gương điển hình, lan tỏa trong cộng đồng dân cư về trách nhiệm thoát nghèo của chính người nghèo và nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể, các đơn vị, doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia vào công tác giảm nghèo. Đồng thời, thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát, đánh giá công tác tổ chức thực hiện các chính sách, giải pháp giảm nghèo để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc từ cơ sở. 

Năm 2025, tỉnh Điện Biên đề ra mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 18%, qua đó, không chỉ nâng cao chất lượng cuộc sống mà còn mang lại hy vọng mới về một cuộc sống mới cho những hộ nghèo và các gia đình có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn. Mặc dù vẫn còn khoảng cách khá xa so với mặt bằng chung cả nước, nhưng với đặc thù miền núi, đó là con số thể hiện nỗ lực rất lớn của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Điện Biên thời gian tới. Thực hiện đồng bộ các giải pháp trên cùng với vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 01/7/2025 sẽ tạo động lực mới, đẩy nhanh công tác giảm nghèo và bền vững tại tỉnh Điện Biên, đồng thời sẽ đạt được mục tiêu trên của tỉnh./.

ThS. Lê Thị Thanh Bình

Tài liệu tham khảo

1. Báo cáo kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo các năm 2022 - 2024 theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 - 2025.

2. Kinh tế và Đô thị (2025): Điện Biên: Phát huy hiệu quả tín dụng chính sách trong giảm nghèo bền vững. Truy cập từ: https://kinhtedothi.vn/dien-bien-phat-huy-hieu-qua-tin-dung-chinh-sach-trong-giam-ngheo-ben-vung.741150.html.

3. Báo Nhân dân điện tử (2024): Điện Biên đạt nhiều thành tựu giảm nghèo trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Truy cập từ: https://nhandan.vn/dien-bien-dat-nhieu-thanh-tuu-giam-ngheo-trong-vung-dong-bao-dan-toc-thieu-so-mien-nui-post853536.html.

4. Đài phát thanh và Truyền hình Điện Biên (2025): Điện Biên với công tác giảm nghèo bền vững. Truy cập từ: https://dienbientv.vn/tin-tuc-su-kien/xa-hoi/202502/dien-bien-voi-cong-tac-giam-ngheo-ben-vung-5817539/.