Tổ chức khoa học, huy động tổng lực - Bí quyết làm nên thành công

Tỉnh Gia Lai hiện nay được hình thành trên cơ sở sáp nhập hai tỉnh Bình Định và Gia Lai (cũ), với quyết tâm chăm lo nhà ở cho người dân thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ gia đình chính sách... khó khăn về nhà ở đã được tỉnh ươm mầm và hiện thực hóa từ rất sớm. Trước khi Chính phủ ban hành Công điện số 102/CĐ-TTg ngày 06/10/2024 về đẩy mạnh hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước, tỉnh Bình Định (cũ) đã chủ động đi trước một bước, ban hành Kế hoạch số 145/KH-UBND ngày 05/8/2024, cùng một loạt quyết định, kế hoạch tiếp nối trong tháng 12/2024 và tháng 01/2025 về phân kỳ tiến độ, phê duyệt đề án, phân bổ kinh phí và triển khai tín dụng ưu đãi cho hộ thụ hưởng. Cách làm "chủ động - đồng bộ - đi trước" ấy tạo nền tảng vững chắc để chương trình bứt phá ngay từ những ngày đầu.

 Người dân góp công xây dựng nhà mới cho các hộ gia đình khó khăn
(Nguồn: Cổng thông tin điện tử Gia Lai)

Ngay sau chỉ đạo của Trung ương, Ban Thường vụ Tỉnh ủy phân công từng đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ phụ trách địa bàn cụ thể, yêu cầu "sâu sát, rõ người, rõ việc" gắn với trách nhiệm cá nhân; đủ thẩm quyền chỉ đạo giải quyết ngay những vấn đề phát sinh; kiểm tra, đôn đốc kịp thời, không để tình trạng "trên nóng, dưới lạnh", bảo đảm mệch lệnh chính trị thông suốt đến tận thôn, làng.

Kết quả, giai đoạn 2020 - 2024 (trước khi có chủ trương của Trung ương), tỉnh Bình Định đã hỗ trợ xây mới, sửa chữa nhà ở cho 5.477 hộ với tổng kinh phí 239,7 tỷ đồng; tính chung giai đoạn 2020 - 2025, đã hỗ trợ cho 9.888 hộ. Riêng 136 ngày cao điểm (01/01 - 16/5/2025), toàn tỉnh hoàn thành 4.411 hộ, Bình Định chính thức về đích sớm 7 tháng so với yêu cầu chung. Thành quả ấy là minh chứng sinh động cho sự lãnh đạo quyết liệt, cách tổ chức bài bản, đồng thời khơi dậy sức mạnh đồng thuận của nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, lực lượng vũ trang và các đoàn thể.

Ở tỉnh Gia Lai (cũ), nhu cầu hỗ trợ là 8.109 căn; sau sáp nhập, toàn tỉnh còn hơn 400 căn phải tiếp tục hoàn thành và chỉ trong 25 ngày đêm, với sự vào cuộc tổng lực của cả hệ thống chính trị, các lực lượng và nhân dân, tỉnh đã hoàn thành vượt tiến độ cam kết. Đến ngày 25/7/2025, toàn tỉnh Gia Lai mới đã hoàn thành toàn bộ 12.520/12.520 căn, đạt 100%. Trong đó 8.109 hộ thuộc Gia Lai (cũ) và 4.411 hộ từ Bình Định (cũ), với tổng kinh phí hơn 807 tỷ đồng. Ngày 30/7/2025, tỉnh chính thức công bố hoàn thành Chương trình xóa nhà tạm, dột nát, hỗ trợ nhà ở cho người có công trên địa bàn - sớm hơn thời hạn chung một tháng. Đằng sau những con số ấy là hàng chục nghìn câu chuyện đổi đời. Từ mái tranh xiêu vẹo giữa vùng cao đến căn nhà “ba cứng” vững chãi, mỗi công trình là niềm vui, là khởi đầu cho hành trình mới - nơi người dân yên tâm sản xuất, trẻ em có không gian học tập an toàn, gia đình có nền tảng để thoát nghèo và vươn lên.

Để chương trình đạt kết quả toàn diện, tỉnh đã phát huy tối đa nguồn lực từ Nhà nước và xã hội. Ngoài ngân sách trung ương và địa phương, Gia Lai huy động hàng trăm tỷ đồng từ các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, các tổ chức tôn giáo và lực lượng vũ trang.

Đặc biệt, Đảng ủy Công an Trung ương và Bộ Công an đã đồng hành hỗ trợ 6.370 căn nhà cho khu vực Tây Nguyên, với tổng kinh phí 355 tỷ đồng, trong đó Gia Lai được hỗ trợ 231 tỷ đồng và hơn 5.000 ngày công lao động của cán bộ, chiến sĩ. Hàng nghìn lượt đoàn viên, thanh niên, bộ đội biên phòng, hội viên phụ nữ, nông dân… đã góp hàng chục nghìn ngày công, vận chuyển vật liệu, dựng nhà, giúp người dân vùng sâu vùng xa ổn định cuộc sống.

Tinh thần “ai có gì góp nấy” đã thổi bùng ngọn lửa đoàn kết trong toàn dân. Không chỉ dừng ở hỗ trợ vật chất, phong trào còn khơi dậy tinh thần nhân ái, trách nhiệm cộng đồng - nền tảng quan trọng của giảm nghèo bền vững.

Chất lượng nhà ở là một trong 10 tiêu chí đo lường nghèo đa chiều. Khi người dân có nơi ở ổn định, họ mới có điều kiện phát triển sinh kế, tiếp cận giáo dục, y tế và các dịch vụ cơ bản. Vì thế, xóa nhà tạm, nhà dột nát không chỉ là chính sách an sinh, mà còn là đòn bẩy trực tiếp giúp giảm nghèo đa chiều.

Thực tế ở Gia Lai đã chứng minh điều đó: Sau khi được hỗ trợ nhà ở, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh giảm nhanh, đặc biệt ở các huyện vùng đồng bào dân tộc thiểu số như Kông Chro, Ia Pa, Krông Pa. Nhiều hộ trước đây phải sống trong nhà tạm, nay có căn nhà kiên cố đã mạnh dạn vay vốn phát triển sản xuất, trồng cây dược liệu, chăn nuôi quy mô nhỏ, tham gia hợp tác xã. Từ chỗ “an cư”, người dân có thêm động lực “lạc nghiệp”.

Chính quyền tỉnh xác định đây không chỉ là nhiệm vụ trước mắt mà là giải pháp trọng tâm trong chiến lược giảm nghèo bền vững giai đoạn 2025 - 2030, phù hợp với Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới. Việc xóa nhà tạm giúp “khóa vòng nghèo đói” ngay từ gốc, nâng cao chất lượng cuộc sống và tạo sự chuyển biến thực chất trong đời sống nhân dân.

Bài học từ phương pháp tổ chức khoa học, minh bạch và sáng tạo

Thành công của chương trình không phải ngẫu nhiên, mà được tạo nên từ cách tổ chức thực hiện khoa học, sáng tạo và công khai.

Thứ nhất, chính sách đi trước và bám sát nhu cầu thực tế: Ngoài nhóm hộ nghèo, cận nghèo, Bình Định (cũ) còn bổ sung đối tượng là hộ mới thoát nghèo, đồng thời thiết kế gói tín dụng ưu đãi đến 40 triệu đồng/hộ qua Ngân hàng Chính sách xã hội để tạo "đòn bẩy" đối ứng cho các gia đình khó khăn; mức hỗ trợ linh hoạt, rõ ràng và kịp thời giúp hộ dân thực sự đủ nguồn lực xây dựng, sửa chữa nhà ở đạt chuẩn.

Thứ hai, phương châm “đi tới tận hộ, nắm tới từng việc” được thực hiện triệt để. 100% xã, phường, thị trấn (tổng 373 đơn vị hành chính trước sáp nhập, nay còn 135 xã, phường) đều thành lập Ban chỉ đạo do Bí thư Đảng ủy đứng đầu. Các Ban chỉ đạo cấp xã xây dựng kế hoạch chi tiết, theo dõi tiến độ theo tuần, theo tháng; giải quyết ngay tại cơ sở những vướng mắc về đất đai, pháp lý, thủ tục.

Thứ ba, quản trị hiện đại, công khai, minh bạch: Địa phương triển khai phần mềm quản lý trực tuyến theo dõi đến từng thôn, làng; cập nhật hằng ngày tiến độ, chất lượng, hồ sơ hoàn công, bảo đảm "đúng đối tượng, đúng tiến độ, đúng chất lượng"; trong quá trình rà soát, những trường hợp đúng đối tượng nhưng chưa có trong danh sách được kịp thời bổ sung, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Thứ tư, huy động nguồn lực theo phương châm "ai có gì giúp nấy" một cách hệ thống và bền bỉ: Tổng kinh phí thực hiện trên địa bàn tỉnh đạt hơn 807 tỷ đồng, từ nguồn ngân sách nhà nước, vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội và nguồn xã hội hóa từ doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân. Lực lượng vũ trang, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể đã chung tay hàng chục nghìn ngày công, vận chuyển hàng trăm tấn vật liệu vào vùng sâu, vùng xa; cấp xã huy động thêm ngày công, vật tư tại chỗ, góp phần rút ngắn tiến độ, giảm chi phí, nâng cao chất lượng từng căn nhà.

Bên cạnh đó, sự phối hợp chặt chẽ trong hệ thống chính trị được thể chế hóa bằng kế hoạch, quy chế, chương trình phối hợp, trong đó Mặt trận Tổ quốc ban hành kế hoạch giám sát độc lập; các sở, ngành hướng dẫn mẫu nhà - định mức - quy trình; ngân hàng chính sách triển khai tín dụng ưu đãi đến tận hộ, tạo thành "bộ khung" đồng bộ để cơ sở chủ động tổ chức thực hiện. Cùng với truyền thông mạnh mẽ, đa kênh, những mô hình hay, điển hình tiên tiến được lan tỏa, khơi dậy niềm tin và trách nhiệm xã hội, nhất là tại các địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Những kết quả đạt được càng làm sâu sắc thêm bài học lớn: Sự lãnh đạo quyết liệt, xuyên suốt của cấp ủy, chính quyền; sự phối hợp - giám sát hiệu quả của Mặt trận, đoàn thể và lực lượng vũ trang; tinh thần đồng thuận, trách nhiệm, sẻ chia của nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp là chìa khóa của thành công. Từ một Chương trình giàu ý nghĩa, chúng ta đã hình thành một phương thức tổ chức công việc hiệu quả, có thể vận dụng cho nhiều chương trình an sinh xã hội khác trong thời gian tới.

Hoàng Vinh