Tín dụng chính sách ở Quảng Trị: đòn bẩy thúc đẩy kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi
19/08/2025 16:18
Tỉnh Quảng Trị, sau khi sáp nhập với tỉnh Quảng Bình mở rộng quy mô địa bàn, dân số và sự đa dạng về thành phần dân tộc, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi chiếm tỷ lệ tuy không lớn nhưng phân bố ở những vùng khó khăn. Nhận thức rõ vai trò then chốt của khu vực này trong phát triển, tỉnh luôn có các chính sách ưu tiên để phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, đặc biết chính sách giúp nâng cao đời sống, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các dân tộc và các địa phương. Trong đó, tín dụng chính sách được xác định là một trong những công cụ quan trọng, “đòn bẩy” mạnh mẽ giúp đồng bào vươn lên thoát nghèo, phát triển sinh kế và xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc ngay trên quê hương.
Nguồn vốn tín dụng chính sách trở thành trụ cột phát triển kinh tế
ở Quảng Trị (Nguồn: Cổng thông tin Ngân hàng chính sách xã hội)
Tỉnh Quảng Trị mới có diện tích tự nhiên khoảng 12.700 km², dân số khoảng 1,87 triệu người với 78 đơn vị hành chính cấp xã. Địa bàn tỉnh trải dài từ miền biển đến miền núi, bao gồm nhiều xã vùng sâu, vùng xa, biên giới giáp Lào, và là nơi sinh sống của nhiều đồng bào dân tộc thiểu số như Bru - Vân Kiều, Pa Kô, Chứt... Mặc dù tỷ lệ dân tộc thiểu số trong tổng dân số không lớn, nhưng phần đông bà con sinh sống ở những khu vực khó khăn về giao thông, thiếu nguồn lực phát triển kinh tế, điều kiện sản xuất còn lạc hậu. Vì vậy, công tác hỗ trợ vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi luôn là trọng tâm trong các chính sách phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Trong bối cảnh đó, tín dụng chính sách được xác định là một công cụ đặc biệt quan trọng - một “đòn bẩy” mạnh mẽ giúp đồng bào vươn lên thoát nghèo, từng bước làm giàu, xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tỉnh Quảng Trị - nay được hợp nhất từ chi nhánh Quảng Trị và Quảng Bình - đã triển khai đồng bộ hơn 17 chương trình tín dụng ưu đãi do Chính phủ giao, bao gồm: cho vay hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo; cho vay giải quyết việc làm; cho vay hỗ trợ học sinh - sinh viên có hoàn cảnh khó khăn; cho vay nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn; cho vay xây dựng nhà ở xã hội; và các chương trình đặc thù cho vùng dân tộc thiểu số.
Mạng lưới hoạt động của NHCSXH phủ khắp các xã, phường và thôn, bản. Hoạt động cho vay được thực hiện chủ yếu thông qua phương thức ủy thác một phần sang 4 tổ chức chính trị - xã hội: Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh và Đoàn Thanh niên. Các tổ chức này chịu trách nhiệm tuyên truyền chính sách, bình xét cho vay, giám sát sử dụng vốn và thu hồi nợ. Nhờ vậy, hơn 99% tổng dư nợ của chi nhánh hiện nay được quản lý thông qua các tổ chức nhận ủy thác, bảo đảm vốn vay đến đúng đối tượng, đúng mục đích.
Từ năm 2011 đến hết năm 2024, NHCSXH tại hai tỉnh Quảng Trị và Quảng Bình trước sáp nhập đã cung ứng vốn cho gần 250.000 lượt hộ nghèo, cận nghèo và các đối tượng chính sách khác, với tổng doanh số cho vay hơn 5.500 tỷ đồng. Riêng năm 2024, tổng dư nợ tín dụng chính sách trên địa bàn hai tỉnh cũ đạt trên 4.200 tỷ đồng, với hơn 110.000 khách hàng đang còn dư nợ. Nhờ nguồn vốn này, hơn 20.000 hộ đã thoát nghèo bền vững, trên 18.000 học sinh, sinh viên được tiếp tục theo học, gần 25.000 lao động có việc làm ổn định, và hơn 150.000 công trình nước sạch - vệ sinh môi trường được xây dựng, cải thiện đáng kể điều kiện sống của người dân nông thôn và miền núi.
Không chỉ dừng ở việc cho vay vốn, NHCSXH tỉnh Quảng Trị mới còn tích cực thực hiện các chính sách hỗ trợ đặc thù nhằm giúp người dân khắc phục khó khăn sau thiên tai, dịch bệnh. Trong giai đoạn 2022–2023, đơn vị đã triển khai Nghị định 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ về hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh vay vốn sản xuất - kinh doanh, với 69.193 khoản vay được hỗ trợ, tổng số tiền lãi hỗ trợ hơn 38 tỷ đồng. Đồng thời, thực hiện Thông tư 06/2024/TT-NHNN về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, chi nhánh đã hỗ trợ 356 khách hàng với tổng số tiền tái cơ cấu trên 18,5 tỷ đồng.
Các chương trình tín dụng chính sách cũng được ưu tiên triển khai mạnh ở những địa bàn đặc biệt khó khăn như huyện Hướng Hóa (nay là các xã Hướng Lập, Hướng Phùng, Khe Sanh …..) hay huyện Đakrông (nay là xã La Lay, Tà Rụt...) - nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Mỗi năm, hàng chục tỷ đồng vốn ưu đãi được giải ngân tại các xã này, giúp bà con đầu tư trồng trọt, chăn nuôi, phát triển cây công nghiệp dài ngày, mở rộng sản xuất thủ công truyền thống, từ đó nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống. Tỉnh đã đặt mục tiêu đến năm 2030 giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân 1,5-2%/năm, riêng vùng đồng bào dân tộc thiểu số giảm trên 3%/năm. Để đạt mục tiêu này, cùng với tín dụng chính sách, địa phương chú trọng đào tạo nghề, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm, phát triển du lịch cộng đồng và kinh tế biên mậu.
Tựu chung lại tín dụng chính sách không chỉ là nguồn lực tài chính thuần túy mà còn là cầu nối của niềm tin, tạo động lực cho nhiều hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vượt qua khó khăn, vươn lên làm chủ cuộc sống. Khi đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được tiếp cận vốn vay ưu đãi, kết hợp với sự hỗ trợ về kỹ thuật, tiêu thụ sản phẩm và kết nối thị trường, mục tiêu giảm nghèo bền vững và phát triển toàn diện vùng miền sẽ ngày càng có bước bứt phá./.
Thu Trang