Một góc bản Lát, xã Tam Chung có nhiều đổi thay

Năm 2025, Tam Chung tiếp tục trở thành điểm sáng khi đẩy mạnh chuyển đổi sinh kế phù hợp với điều kiện tự nhiên và tập quán sản xuất của bà con. Đáng chú ý, đồng bào Mông ở bản Pom Khuông đã từng bước chuyển đổi từ tập quán trồng ngô, sắn năng suất thấp sang trồng ổi, nhãn và chăn nuôi bò vỗ béo. Nhờ sự hỗ trợ về vốn, kỹ thuật cùng quyết tâm thay đổi nếp nghĩ, cách làm, nhiều hộ gia đình đã có thu nhập ổn định, bình quân đạt từ 20 đến 30 triệu đồng/năm, một số hộ khá giả có thể thu về tới 70 - 80 triệu đồng/năm. So với năm 2024, khi sản xuất còn phụ thuộc nhiều vào ngô, sắn trên đất bạc màu và thu nhập bấp bênh, thì đây thực sự là bước chuyển biến mang tính đột phá, khẳng định hiệu quả rõ rệt của việc hỗ trợ phát triển sinh kế cho đồng bào Mông.

Đối với người Khơ Mú, Tam Chung cũng ghi nhận những chuyển biến tích cực trong năm 2025. Từ các chương trình dân tộc và sự hỗ trợ trực tiếp của Nhà nước, người Khơ Mú tại các bản Lách và Tén Tằn đã được cấp 57 con giống trị giá khoảng 630 triệu đồng. Đến đầu năm 2025, tổng đàn gia súc của bà con đã tăng lên 755 con, trong đó có 411 con bò và 344 con lợn. Quy mô chăn nuôi đã được mở rộng, phản ánh sự cải thiện đáng kể trong đời sống của đồng bào Khơ Mú, giúp bà con có điều kiện tích lũy, tái đầu tư sản xuất và vươn lên thoát nghèo bền vững. Bên cạnh đó, việc triển khai Dự án 8 của Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển đồng bào các dân tộc thiểu số và miền núi là "Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em" với mô hình câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” tại bản Lát cũng đã tạo nên một phong trào khích lệ phụ nữ và thanh niên dân tộc thiểu số mạnh dạn thay đổi nếp nghĩ, tham gia phát triển kinh tế, xây dựng cộng đồng văn hóa - xã hội lành mạnh.

Cùng với hỗ trợ sinh kế, Tam Chung còn được ưu tiên đầu tư hạ tầng thiết yếu, tạo nền tảng để phát triển toàn diện. Trong giai đoạn 2022 - 2024, địa phương đã được phân bổ gần 32 tỷ đồng để triển khai 17 công trình trọng điểm, bao gồm đường giao thông, trường học, nhà văn hóa và công trình nước sinh hoạt. Một trong những công trình tiêu biểu là tuyến đường từ bản Lát đến khu Piềng Làn dài hơn 4,6 km, với tổng mức đầu tư trên 7,4 tỷ đồng. Nhờ các dự án này, đến cuối năm 2024, toàn bộ 6/6 bản của xã đã có đường nhựa hoặc bê tông đến trung tâm xã; 75% đường trục chính các bản được cứng hóa; diện tích đất nông nghiệp được tưới tiêu chủ động đạt trên 75%; 100% số bản có điện lưới quốc gia và tỷ lệ hộ dân sử dụng điện an toàn đạt trên 96%. Năm 2025, các công trình hạ tầng tiếp tục được bổ sung và nâng cấp, giúp giảm cách biệt về giao thông, tạo điều kiện thuận lợi cho bà con vận chuyển hàng hóa, tiếp cận các dịch vụ giáo dục, y tế và từng bước hội nhập vào sự phát triển chung.

Không chỉ dừng lại ở sản xuất và hạ tầng, công tác an sinh xã hội, giữ gìn an ninh trật tự cũng được chú trọng. Bản Ón của xã Tam Chung đã được lắp đặt hệ thống đèn năng lượng mặt trời trên các tuyến đường nội bản, do Đồn Biên phòng Tam Chung phối hợp thực hiện. Những chiếc đèn năng lượng không chỉ thắp sáng bản làng, làm đẹp cảnh quan mà còn góp phần bảo đảm an toàn, an ninh cho bà con nơi biên cương.

Những chiếc đèn năng lượng  được thắp sáng trên bản làng ở xã Tam Chung

Tất cả những chuyển biến trên đã mang lại thành quả rõ nét cho Tam Chung trong thời gian gần đây. Thu nhập bình quân của người dân tăng đáng kể nhờ chuyển đổi sinh kế, tỷ lệ hộ nghèo tiếp tục giảm sâu so với các năm trước, đời sống tinh thần được nâng cao. Nếu như năm 2022, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025 của xã vẫn ở mức 50,6%, thì đến năm 2024 con số này đã giảm mạnh, chỉ còn 38,6% cho thấy hiệu quả rõ rệt của các chính sách dân tộc, các chương trình giảm nghèo và sự đồng lòng nỗ lực của cả cộng đồng. Đồng bào Mông từng bước từ bỏ tập quán du canh du cư, thay vào đó là lối sống định canh định cư, sản xuất theo hướng hàng hóa, tiếp cận thị trường, tận dụng hiệu quả các nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước và xã hội.

Bước sang giai đoạn mới, Tam Chung xác định tiếp tục phát huy kết quả đạt được, tận dụng cơ hội từ các chương trình mục tiêu quốc gia, đồng thời huy động mạnh mẽ nguồn lực xã hội hóa và sự chung sức của doanh nghiệp, nhân dân để đầu tư hạ tầng, thúc đẩy phát triển sản xuất. Tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ xã lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, với phương châm “Đoàn kết - Kỷ cương - Trách nhiệm - Đổi mới - Phát triển”, xã đã đề ra mục tiêu đến năm 2030 cơ bản thoát nghèo. Song hành cùng nhiệm vụ phát triển kinh tế, Tam Chung đặc biệt chú trọng nâng cao chất lượng văn hóa - xã hội, chăm lo việc làm, giảm nghèo bền vững, gìn giữ bản sắc dân tộc, nhân rộng mô hình “nếp sống văn hóa mới trong tang lễ đồng bào Mông”, từng bước xóa bỏ hôn nhân cận huyết, giảm thiểu tảo hôn, nâng cao chất lượng giáo dục. Đồng thời, xây dựng vững chắc thế trận quốc phòng toàn dân gắn với an ninh nhân dân, tạo nền tảng cho một Tam Chung phát triển ổn định, bền vững và giàu bản sắc vào năm 2030.

Hoàng Vinh