Nội dung chính của hội thảo tập trung vào thảo luận về các doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam (VPE500). Hội thảo được tổ chức thành 02 phiên, bao gồm phiên 1: Doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam và phiên 2: Thảo luận bàn tròn và thảo luận mở về giải pháp phát triển doanh nghiệp tư nhân lớn. Tham dự điều hành phiên toàn thể hội thảo có TS. Nguyễn Như Quỳnh - Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế - tài chính (NIEF), Bộ Tài chính và ông Lewe Paul - Trưởng Đại diện, Viện Konrad-Adenauer-Stiftung Việt Nam (KAS).

TS. Nguyễn Như Quỳnh - Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế - tài chính phát biểu khai mạc hội thảo

Tham gia trình bày tại Phiên 1 của hội thảo, bà Trịnh Thị Hương - Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể, Bộ Tài chính đã chia sẻ bài tham luận với chủ đề “Từ Nghị quyết đến hành động - Đưa chính sách phát triển kinh tế tư nhân vào cuộc sống”. Bà nhấn mạnh rằng kinh tế tư nhân là một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân. Hiện nay, Việt Nam có khoảng 1 triệu doanh nghiệp và hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động, đóng góp khoảng 50% GDP và trên 30% tổng thu ngân sách nhà nước. Mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam hướng tới 2 triệu doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, và đến năm 2045 sẽ hình thành trên 20 tập đoàn tư nhân có năng lực cạnh tranh quốc tế, đủ sức dẫn dắt các ngành kinh tế chủ chốt, vươn tầm khu vực và thế giới. Trong báo cáo, bà Hương đã đề xuất 8 nhóm nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm cho giai đoạn tới, bao gồm: Đổi mới tư duy và thống nhất nhận thức hành động trong toàn hệ thống chính trị; hoàn thiện thể chế; tạo điều kiện thuận lợi trong tiếp cận đất đai, vốn và nhân lực chất lượng cao; thúc đẩy đổi mới sáng tạo; tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp FDI; phát triển doanh nghiệp lớn; hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ; và đề cao vai trò của đội ngũ doanh nhân trong tiến trình phát triển đất nước.

Bà Trịnh Thị Hương - Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể, Bộ Tài chính trình bày báo cáo tại hội thảo

Cũng tại hội thảo, TS. Trần Toàn Thắng - Trưởng Ban Quốc tế và Chính sách hội nhập, Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế - tài chính (NIEF) đã trình bày “Báo cáo 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam năm 2025” (VPE500). Báo cáo tập trung xác định danh mục các doanh nghiệp tư nhân quy mô lớn trong nền kinh tế, phân tích đặc điểm, phân bố, biến động và hiệu quả hoạt động của nhóm này; đồng thời đánh giá vai trò, mức độ đóng góp và khả năng lan tỏa của họ trong khu vực kinh tế tư nhân, qua đó đề xuất những hàm ý chính sách nhằm thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp lớn. Kết quả nghiên cứu cho thấy, biến động trong nhóm VPE500 vẫn còn nhưng đã giảm so với các năm trước, cho thấy xu hướng ổn định ngày càng rõ rệt. Mức độ tập trung của nhóm doanh nghiệp này cao và có xu hướng gia tăng, dù có sự sụt giảm ở một số ngành chịu ảnh hưởng mạnh bởi đại dịch COVID-19. Các doanh nghiệp trong VPE500 có đóng góp vượt trội về doanh thu và tài sản, đặc biệt trong các ngành thâm dụng vốn; năng suất lao động cũng cao hơn hẳn nhờ đầu tư hiệu quả vào nghiên cứu - phát triển (R&D) và đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, tác động lan tỏa về năng suất ra khu vực còn lại vẫn còn hạn chế, thậm chí có những ảnh hưởng tiêu cực nhất định do cạnh tranh về thị trường và nguồn lực đầu vào.

Trong phiên thảo luận tại hội thảo, các chuyên gia đã nhấn mạnh vai trò then chốt của khu vực kinh tế tư nhân trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, coi đây là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Nhiều ý kiến cho rằng, bên cạnh việc ghi nhận những đóng góp to lớn của khu vực này, các nhà nghiên cứu cần tiếp tục mở rộng phân tích về các khía cạnh khác nhau của doanh nghiệp tư nhân lớn, đặc biệt là vấn đề quản trị hiện đại, khả năng tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, cũng như tác động lan tỏa đối với khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa. Các chuyên gia cũng lưu ý rằng Nhà nước giữ vai trò trung tâm trong việc định hướng, điều tiết và phân bổ nguồn lực cho phát triển, do đó cần có chính sách minh bạch, hiệu quả trong sử dụng các nguồn lực công, đặc biệt là đất đai - yếu tố đang nhận được sự quan tâm và kỳ vọng lớn từ cộng đồng doanh nghiệp. Việc bảo đảm tiếp cận công bằng, hợp lý về đất đai, vốn và cơ hội đầu tư được xem là điều kiện quan trọng để khu vực kinh tế tư nhân phát huy hết tiềm năng, đóng góp mạnh mẽ hơn vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam trong thời gian tới.

Phiên thảo luận tại hội thảo

Kết luận hội thảo, TS. Nguyễn Như Quỳnh nhấn mạnh rằng, hiện nay số lượng doanh nghiệp đáp ứng được các tiêu chuẩn phát triển quy mô lớn và hội nhập quốc tế của Việt Nam khá hạn chế. Nhiều doanh nghiệp trong nước vẫn thiếu tư duy chiến lược dài hạn, chưa mạnh dạn đổi mới sáng tạo và ít có khả năng vươn ra thị trường toàn cầu. Vì vậy, ông cho rằng Nhà nước cần tiếp tục quan tâm và ban hành các chính sách hỗ trợ thiết thực hơn, nhằm thúc đẩy sự phát triển của khu vực doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là nuôi dưỡng và hình thành những doanh nghiệp lớn có khả năng dẫn dắt nền kinh tế. TS. Nguyễn Như Quỳnh cũng bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới các đại biểu, chuyên gia và nhà nghiên cứu đã tham dự, đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết cho hội thảo, đồng thời bày tỏ mong muốn trong thời gian tới sẽ tiếp tục nhận được thêm nhiều ý kiến, đề xuất chính sách có giá trị nhằm tạo môi trường thuận lợi hơn cho doanh nghiệp tư nhân Việt Nam phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng với thế giới.

Toàn cảnh hội thảo

Thu Trang