Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng giải trình trước Quốc hội về dự thảo 
Luật Tiết kiệm, chống lãng phí. Ảnh: Nam An

Các đại biểu Quốc hội bày tỏ sự nhất trí cao về sự cần thiết ban hành Luật nhằm xử lý tình trạng phân bổ nguồn lực dàn trải và thúc đẩy văn hóa tiết kiệm trong toàn hệ thống chính trị và xã hội. Tuy nhiên, nhiều ý kiến đóng góp sâu sắc đã được đưa ra để hoàn thiện dự thảo.

Đáng chú ý, đại biểu Tô Bích Châu (Đoàn TP.HCM) đề nghị bổ sung nguyên tắc cốt lõi: Tiết kiệm phải đi đôi với hiệu quả, đồng thời phải đảm bảo chất lượng và tính bền vững. Đại biểu cũng nhấn mạnh cần thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong quản lý, giám sát thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP.HCM) bày tỏ đồng tình với việc bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, song nhấn mạnh chỉ nên miễn trách nhiệm khi đáp ứng ba điều kiện: sáng kiến xuất phát từ lợi ích chung, có đánh giá rủi ro trước bằng văn bản, và quá trình thực hiện minh bạch, công khai. Đồng thời, đại biểu đề nghị bổ sung các hành vi bịa đặt, quy chụp, vu khống hay cung cấp thông tin sai sự thật liên quan đến lãng phí.

Các ý kiến cũng chỉ ra rằng dự thảo cần làm rõ việc sử dụng hiệu quả các kết quả nghiên cứu khoa học, công nghệ và các đề án chuyển đổi số do ngân sách nhà nước đầu tư. Nhiều dự án số hóa, phần mềm quản lý chưa được đưa vào vận hành hoặc vận hành cầm chừng, gây lãng phí lớn.

Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết dự thảo luật đã bổ sung quy định cụ thể về hành vi gây lãng phí và hành vi vi phạm trong tổ chức thực hiện, thể chế hóa đầy đủ Hướng dẫn số 63 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Dự thảo cũng kế thừa một số quy định hiện hành, phân định rõ các hành vi, tránh hiểu nhầm rằng luật có thể xử lý tất cả các hành vi gây lãng phí trong xây dựng, soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật. Về quyền và trách nhiệm của người đấu tranh chống lãng phí, dự thảo đảm bảo đồng bộ với Quy định 231 của Bộ Chính trị về bảo vệ người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, phù hợp với pháp luật về tố cáo và tiếp công dân. Dự thảo cũng bổ sung các quy định về hợp tác quốc tế trong phòng chống lãng phí, đồng thời, làm rõ nội dung kiểm tra, giám sát để tổ chức thực hiện hiệu quả. Về phạm vi điều chỉnh, Bộ trưởng khẳng định quan điểm xuyên suốt là dự thảo chỉ điều chỉnh đối với tổ chức, cá nhân trong khu vực nhà nước và khu vực tư nhân trực tiếp quản lý, sử dụng nguồn lực công (tài sản công, tài chính công, tài nguyên...). Luật không điều chỉnh việc quản lý, sử dụng nguồn lực khác của khu vực tư nhân để tránh can thiệp quá sâu.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng giải thích, nhiều nội dung chi tiết về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đã được quy định tại Nghị định 84 của Chính phủ, như biện pháp bảo vệ người đấu tranh, công khai thông tin, báo cáo, trách nhiệm bồi thường khi gây lãng phí. Để tránh “luật hóa” các nội dung thuộc văn bản dưới luật và chồng chéo với luật chuyên ngành, dự thảo luật đã được thiết kế gọn, liên kết với các quy định hiện hành và phân quyền chi tiết cho Chính phủ thực hiện.

Nhìn tổng thể, dự thảo Luật Tiết kiệm, chống lãng phí được thiết kế để nâng cao trách nhiệm người đứng đầu, thúc đẩy văn hóa tiết kiệm gắn với hiệu quả, bảo đảm sự minh bạch, đồng bộ trong quản lý và sử dụng nguồn lực công. Bộ Tài chính sẽ tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu tối đa ý kiến của đại biểu Quốc hội và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội để hoàn thiện dự án luật, trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp này.

 Tại kỳ họp này, các đại biểu Quốc hội thống nhất lấy ngày 31/5 hàng năm là Ngày toàn dân tiết kiệm, kỷ niệm bài viết “Thế nào là kiệm” trên báo Cứu Quốc năm 1949 của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Quy định nhằm lan tỏa tư tưởng tiết kiệm, xây dựng văn hóa thực hành tiết kiệm thường xuyên, tự giác trong toàn xã hội, không chỉ gói gọn trong một ngày duy nhất.

Lam Anh

Nguồn: Cổng Thông tin điện tử Bộ Tài chính