Nhiều điểm sáng trong phát triển kinh tế - xã hội
vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

E2.1

Tình hình kinh tế - xã hội tại các vùng dân tộc thiểu số và miền núi tiếp tục có những chuyển biến tích cực và khá toàn diện, năm sau tốt hơn năm trước. Cụ thể, đời sống xã hội và các hoạt động kinh tế, sản xuất, tiêu dùng của đồng bào được duy trì ổn định và phát triển. Đạt được những kết quả này là thể hiện ở tính hiệu qủa trong việc thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển của Nhà nước, đặc biệt là hiệu quả từ việc thực hiện các chương trình mục tiêu guốc gia như chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021- 2025, các chương trình này đã và đang góp phần chăm lo và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào.

Giảm nghèo ấn tượng và vượt mục tiêu 

Một trong những thành tựu nổi bật nhất là việc giảm nhanh tỷ lệ hộ nghèo. Tính đến hết 31/12/2024, tỷ lệ giảm nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đạt bình quân 3,4%, dự kiến cả giai đoạn đạt 3,2%, vượt so với mức mục tiêu trên 3% kế hoạch giao.

Thu nhập được nâng cao rõ rệt

Thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số và miền núi cũng có sự tăng trưởng vượt bậc, đạt bình quân 42,7 triệu đồng tính đến hết 31/12/2024, dự kiến cả giai đoạn đạt 46,4 triệu đồng, tăng 3,3 lần so với năm 2020 (vượt mục tiêu tăng trên 2 lần).

Xóa nhà tạm, nhà dột nát

Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát được triển khai mạnh mẽ. Tính đến ngày 19/6/2025, cả nước đã hỗ trợ xóa được 262.843 căn, đạt 94,7% nhu cầu (277.420 căn), trong đó 224.854 căn đã khánh thành. 

E2.2 Chương trình ghi dấu bằng những con số ấn tượng với hơn 42.500 hộ được hỗ trợ nhà ở, trên 10.500 hộ có đất ở, 13.387 hộ được cấp đất sản xuất, 18.145 lượt hộ được vay vốn chuyển đổi nghề
(Nguồn: Báo Điện tử Chính phủ)

Nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo 

Công tác giáo dục tiếp tục được quan tâm sâu sắc. 5/5 chỉ tiêu về công tác giáo dục trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi đã đạt và vượt mục tiêu đề ra. Việc tổ chức Lễ tuyên dương học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số xuất sắc, tiêu biểu, cùng các chính sách hỗ trợ, tặng quà và học bổng đã tạo động lực lớn cho thế hệ trẻ. Đặc biệt, chính sách miễn học phí cho học sinh công lập từ tháng 9/2025 đã mang lại sự phấn khởi to lớn trong nhân dân.

Chú trọng chăm sóc sức khỏe nhân dân

Công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, đặc biệt là phòng chống dịch bệnh và tiêm vắc xin, được triển khai tốt. Chính sách hỗ trợ bảo hiểm y tế cho đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi và cấp thuốc miễn phí cũng được quan tâm. Nhóm mục tiêu tăng cường công tác y tế để đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe hiện đại cũng đạt 3/4 chỉ tiêu đề ra. 

Bảo tồn và nâng tầm giá trị bản sắc văn hóa

Các hoạt động văn hóa, thông tin ý nghĩa được tổ chức sôi nổi, thể hiện đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc. "Ngày hội Sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc" 2025 là một minh chứng sống động, quy tụ gần 200 đồng bào từ 28 dân tộc, 14 địa phương, tạo không khí Tết ấm áp và quảng bá văn hóa dân tộc. 2/2 chỉ tiêu về bảo tồn và phát triển các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc trong Chương trình mục tiêu quốc gia đã đạt và vượt kế hoạch

Bình đẳng giới

Chính sách hỗ trợ hoạt động bình đẳng giới vùng vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2020-2025 đã góp phần nâng cao vai trò, vị thế của phụ nữ vùng dân tộc thiểu số và miền núi trong nhiều lĩnh vực. Tỷ lệ phụ nữ vùng dân tộc thiểu số và miền núi trúng cử đại biểu Quốc hội ngày càng tăng, cơ cấu việc làm có sự dịch chuyển tích cực, và phụ nữ tham gia ngày càng nhiều hơn vào các hoạt động kinh tế. 

Chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết

Thông qua Tiểu dự án 9.2 của Chương trình mục tiêu quốc gia dân tộc thiểu số và miền núi, nhiều hoạt động tuyên truyền, tập huấn, tư vấn đã được triển khai rộng rãi, bao gồm hàng chục nghìn cuộc tư vấn và hàng nghìn lớp tập huấn, hội nghị phổ biến kiến thức cho gần 200.000 người. Kết quả, số trường hợp tảo hôn ở một số tỉnh có xu hướng giảm dần, bình quân giảm từ 0,4% - 1%/năm.

E2.3 Công trình cầu giao thông ở xã Trà My, TP. Đà Nẵng được đầu tư từ Chương trình MTQG 1719 - Ảnh: Huy Trường (Nguồn: Báo Điện tử Chính phủ)

Cơ cấu kinh tế vùng dân tộc thiểu số và miền núi có sự chuyển dịch đúng hướng, tích cực, sinh kế của người dân ngày càng đa dạng, phong phú. Các hoạt động sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi, kinh doanh phát triển ổn định, đảm bảo nguồn cung cho thị trường. Tình hình việc làm cũng có nhiều khởi sắc, với thị trường lao động trong 6 tháng đầu năm 2025 ghi nhận nhu cầu tuyển dụng tăng.

Đạt được những kết quả nêu trên phải kể đến sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước với một loạt các chính sách phát triển như chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi,…đã tạo ra một nền tảng vững chắc cho sự thay đổi này từ nhận thức đến hành động và nguồn lực đầu tư. Bên cạnh đó, sự năng động và trách nhiệm của cán bộ, cùng với sự hưởng ứng tích cực của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh đã góp phần quan trọng vào thành công chung.

ThS. Nguyễn Việt Hùng

;