Tháo gỡ các điểm nghẽn và phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế

Là một tỉnh ở cửa ngõ phía Bắc của Tây Nguyên, Kon Tum có tổng diện tích tự nhiên gần 10 nghìn km2. Có 10 đơn vị hành chính cấp huyện, với 9 huyện, 1 thành phố; 102 xã, phường, thị trấn, trong đó có 13 xã biên giới tiếp giáp với Lào và Campuchia. Dân số năm 2020 trên 556 nghìn người, quy tụ 43 dân tộc anh em sinh sống, trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 54%. Tổng sản phẩm GRDP trên địa bàn năm 2020 đạt 24 nghìn tỷ đồng, đứng thứ 59/63 tỉnh thành cả nước. Tổng thu nhập bình quân đầu người trên 43 triệu đồng/năm, đứng thứ 53/63 tỉnh thành.

Tỉnh Kon Tum có các tiềm năng và lợi thế đặc thù như nằm ở vị trí chiến lược ngã ba Đông Dương, trong vùng lõi Khu vực tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia, Kon Tum là điểm kết nối, trung chuyển trên trục Đông - Tây, Núi - Biển. Có Quan hệ mật thiết với các thành phố như Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Pleiku, Quy Nhơn và A Ta Pư (Lào); Nằm trên hành lang kinh tế Đông Tây (Biển và lục địa) và vòng cung kinh tế Duyên hải Trung bộ. Điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, sông ngòi rất thuận lợi trong việc phát triển các vùng chuyên canh cây công nghiệp, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, cây dược liệu; phát triển thủy điện và du lịch; Có lợi thế so sánh về Thủy điện với tiềm năng lớn.

Tuy nhiên, bên cạnh những tiềm năng, thế mạnh, tỉnh Kon Tum còn có nhiều điểm yếu, khó khăn là rào cản, thách thức lớn trong quá trình xây dựng và phát triển như điểm nghẽn về cơ sở hạ tầng kết nối đối ngoại và các liên kết lãnh thổ, liên kết phát triển; trong phát triển kinh tế nhanh và bền vững; tổ chức không gian lãnh thổ phát triển "độc cực”, mất cân đối; phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; phát triển giáo dục, đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực còn chậm; Việc giữ chân nguồn lao động chất lượng cao là điểm nghẽn kéo dài của tỉnh về năng lực cạnh tranh.

Do đó, để tạo hành lang pháp lý vững chắc, góp phần tháo gỡ các điểm nghẽn và phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế hiện có giúp địa phương phát triển nhanh và bền vững, Tỉnh Kon Tum đã xác định "Quy hoạch tỉnh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050” là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.

Quy hoạch tỉnh Kon Tum được lập trong bối cảnh có những thuận lợi là chúng ta đã có Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng xác định rất rõ về định hướng phát triển của đất nước đến năm 2045, Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển vùng Tây Nguyên đến 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Quy hoạch tổng thể quốc gia, Quy hoạch sử dụng đất quốc gia đã được Quốc hội thông qua; 16 Quy hoạch ngành quốc gia đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025 và Kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Kon Tum.

Đặc biệt, hiện nay Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang xin ý kiến các Bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức liên quan để hoàn thiện hồ sơ Quy hoạch vùng Tây Nguyên, đồng thời sẽ cung cấp thông tin quan trọng về những định hướng lớn để các địa phương trong vùng cùng phối hợp thực hiện.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: MPI

Công tác quy hoạch đóng vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của cả nước và từng địa phương

Theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, công tác quy hoạch đóng vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của cả nước nói chung và của từng địa phương nói riêng. Trong những năm tới, tình hình thế giới và trong nước có cả thuận lợi, thời cơ và khó khăn, thách thức đan xen; đặt ra nhiều vấn đề mới, yêu cầu mới nặng nề, phức tạp; do vậy, quy hoạch cần có tư duy mới, cách tiếp cận mới, phù hợp với xu thế của thế giới và điều kiện thực tiễn của Việt Nam.

Quy hoạch cần chủ động kiến tạo tương lai phát triển cho địa phương trong giai đoạn 2021-2030 và xa hơn nữa đến năm 2050, chứ không chỉ dựa nào tiềm năng, lợi thế sẵn có hay là thích ứng, đối phó với những khó khăn, thách thức. Như vậy, trong mỗi bản quy hoạch cần có sự tiếp thu sáng tạo và phù hợp với tình hình thực tiễn các xu hướng mới trên thế giới.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho rằng, việc lập quy hoạch tỉnh lần này là cơ hội quý để Kon Tum tổng kiểm kê, rà soát, đánh giá nguồn lực phát triển, xác định các vấn đề mấu chốt, điểm nghẽn ảnh hưởng đến phát triển tỉnh thời kỳ 2021-2030, từ đó đưa quan điểm, tầm nhìn, mục tiêu, chiến lược và phân bổ không gian phát triển, phân bổ nguồn lực phát triển cho thời kỳ quy hoạch.

Để tiếp tục phát triển kinh tế gắn với giải quyết tốt các vấn đề xã hội, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, tỉnh Kon Tum cần phải xây dựng một bản quy hoạch có chất lượng, trong đó đưa ra được các phương án phát triển phát huy tối đa các tiềm năng, thế mạnh, giải quyết các khó khăn, thách thức, đẩy mạnh thu hút đầu tư có chọn lọc; xác định các trọng tâm, đột phá và đưa ra được các nhiệm vụ quan trọng cần phải thực hiện để tạo động lực phát triển trở thành một trong những trung tâm động lực của vùng, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh.

Xây dựng tỉnh Kon Tum trở thành tỉnh phát triển toàn diện, ổn định - bền vững

Theo báo cáo quy hoạch của tỉnh Kon Tum được trình bày tại Hội nghị, tỉnh Kon Tum đưa ra 06 quan điểm phát triển với mục tiêu tổng quát là phát huy mọi tiềm năng, lợi thế, nguồn lực, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo để xây dựng tỉnh Kon Tum trở thành tỉnh phát triển toàn diện, ổn định - bền vững và công bằng.

Phấn đấu đưa Kon Tum trở thành một trong những tỉnh trung bình khá của cả nước; kết nối thuận lợi với các trung tâm kinh tế - xã hội lớn của vùng, cả nước, khu vực quốc tế thuộc tiểu vùng Mê Công, các nước láng giềng và ASEAN. Tăng cường công tác quốc phòng, an ninh và đối ngoại; bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, góp phần phát triển vùng và đất nước.

Tiếp tục phát triển tỉnh Kon Tum theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực bao gồm: Công nghiệp, Dịch vụ, Nông nghiệp, Đô thị và Nông thôn. Trong đó, Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; Du lịch sinh thái, văn hóa, lịch sử; Đô thị thông minh và Nông thôn mới giàu bản sắc là trọng tâm; Công nghiệp xanh và hệ thống đô thị có quy mô lớn là mối quan tâm hàng đầu. Phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ; có mối quan hệ liên kết phát triển mật thiết với các tỉnh lân cận trong vùng và cả nước; bền vững về môi trường sinh thái, ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu.

Quy hoạch đưa ra 03 kịch bản phát triển; 07 nhóm nhiệm vụ, giải pháp; phát triển 03 trung tâm đô thị; 03 hành lang Kinh tế - Kỹ thuật - Đô thị; 03 trung tâm động lực tăng trưởng, gồm: Thành phố Kon Tum, khu du lịch Măng Đen và Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Bờ Y.

Tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện để quy hoạch tỉnh đảm bảo khoa học, chất lượng, có tính đột phá và khả thi cao nhất

Cho ý kiến đối với nội dung quy hoạch, thành viên Hội đồng là đại diện các bộ, ngành liên quan; các chuyên gia - ủy viên phản biện cho rằng, quy hoạch tỉnh được nghiên cứu công phu, nghiêm túc, thể hiện sự cầu thị trong quá trình xây dựng quy hoạch. Nội dung quy hoạch đã nêu rõ quan điểm, định hướng và mục tiêu phát triển; đề ra các khâu đột phá để phát triển trong thời kỳ quy hoạch; nội dung quy hoạch cơ bản bám sát chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và quy hoạch tổng thể quốc gia.

Đồng thời tập trung trao đổi, thảo luận về các vấn đề chính của quy hoạch như căn cứ theo quy định tại Điều 32 của Luật Quy hoạch về nội dung thẩm định quy hoạch, gồm: Sự phù hợp với Nhiệm vụ lập quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; Việc tuân thủ quy trình lập quy hoạch quy định tại khoản 4 Điều 16 của Luật Quy hoạch; Việc tích hợp các nội dung đề xuất của các sở, ban, ngành và UBND thành phố và cấp huyện đưa vào nội dung quy hoạch tỉnh Kon Tum; Sự phù hợp của nội dung quy hoạch với quy định tại Điều 20, Điều 21 và Điều 27 Luật Quy hoạch về nội dung quy hoạch tỉnh.

Các ý kiến cũng nhấn mạnh đến vị thế, vai trò của tỉnh đối với vùng, quốc gia; quan điểm, mục tiêu và lựa chọn phương án phát triển của tỉnh; tổ chức phân bố không gian của tỉnh trong kỳ quy hoạch; phân bổ nguồn lực và giải pháp thực hiện quy hoạch; điều chỉnh không gian, đất đai; cần phải nhấn mạnh đến vấn đề du lịch; phân tích, làm rõ hơn các điểm nghẽn phát triển, ví dụ như điểm nghẽn về nguồn nhân lực;…

Sau khi thảo luận, cho ý kiến, các thành viên Hội đồng thẩm định đã xem xét, biểu quyết vào phiếu đánh giá đối với Quy hoạch tỉnh, Báo cáo ĐMC và dự thảo Báo cáo thẩm định để tổng hợp với kết quả 100% đồng ý với điều kiện phải chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện.

Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum Lê Ngọc Tuấn phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: MPI

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Ngọc Tuấn cảm ơn các bộ, ngành trung ương, các chuyên gia, nhà khoa học và các thành viên Hội đồng thẩm định Quy hoạch tỉnh đã quan tâm, hỗ trợ, hướng dẫn tỉnh Kon Tum trong suốt quá trình xây dựng Quy hoạch; cảm ơn các ý kiến đóng góp tâm huyết, chuyên sâu và chia sẽ những kinh nghiệm quý báu của các bộ, ngành, các ủy viên phản biện và các chuyên gia để tỉnh Kon Tum tiếp tục chỉ đạo các đơn vị liên quan tổng hợp, tiếp thu, hoàn thiện nội dung hồ sơ quy hoạch để sớm triển khai các bước trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo quy định.

Ông Lê Ngọc Tuấn cho biết, từ một địa phương lạc hậu, tỷ lệ nghèo đói luôn ở mức cao, tỉnh Kon Tum đã nỗ lực vươn lên và đạt được những thành quả quan trọng trên nhiều lĩnh vực như quy mô kinh tế tỉnh ngày càng được nâng cao, tốc độ tăng trưởng GRDP cao nhất trong các tỉnh thuộc vùng Tây Nguyên trong giai đoạn 2011-2020; đời sống vật chất, tinh thần của người dân từng bước được cải thiện.

Các tiềm năng, thế mạnh được chú trọng khai thác một cách hợp lý; Kết cấu hạ tầng kỹ thuật từng bước được đầu tư đồng bộ; Công tác đảm bảo an sinh - xã hội được triển khai kịp thời, đúng quy định; An ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội tiếp tục được giữ vững; hoạt động đối ngoại được tăng cường;…

Tuy nhiên, đến nay, Kon Tum vẫn là tỉnh còn nghèo và nguy cơ tụt hậu trong các tỉnh thuộc vùng Tây Nguyên (GRDP 2023 đứng thứ 5/5 tỉnh trong vùng và đứng thứ 58/63 tỉnh trong cả nước; GRDP bình quân đầu người đạt 43,3 triệu đồng đứng thứ 04 vùng Tây Nguyên, thứ 53 cả nước, thu hút đầu tư đứng thứ 52/63, thu ngân sách đứng thứ 55/63 tỉnh thành).

Do vậy, để tạo hành lang pháp lý vững chắc, góp phần tháo gỡ các điểm nghẽn và phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế hiện có giúp địa phương phát triển nhanh và bền vững, ông Lê Ngọc Tuấn cho biết, tỉnh Kon Tum xác định xây dựng quy hoạch tỉnh là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; khẳng định, tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện để quy hoạch tỉnh đảm bảo khoa học, chất lượng, có tính đột phá và khả thi cao nhất.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương phát biểu kết luận Hội nghị. Ảnh: MPI

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Trần Quốc Phương đánh giá cao các ý kiến phát biểu; đánh cao sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và sự phối hợp có hiệu quả giữa các sở, ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh trong quá trình lập và hoàn thiện quy hoạch tỉnh Kon Tum. Đồng thời nhấn mạnh thêm các nội dung yêu cầu tỉnh Kon Tum cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, làm rõ; khẩn trương lập Báo cáo tiếp thu, giải trình toàn bộ ý kiến tham gia bằng văn bản của các Bộ, ngành, chuyên gia, ý kiến tham gia của các đại biểu tham dự Hội nghị thẩm định, ý kiến của cơ quan thường trực Hội đồng thẩm định và kết luận của Hội đồng thẩm định. Chịu trách nhiệm về tính chính xác của nội dung, số liệu trong Báo cáo Quy hoạch tỉnh và hệ thống bản đồ, cơ sở dữ liệu trong hồ sơ quy hoạch tỉnh Kon Tum thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương tin tưởng, quy hoạch tỉnh Kon Tum thời kỳ 2021-2030 sau khi được phê duyệt sẽ tạo được dấu mốc giúp tỉnh chủ động kiến tạo tương lai, phát triển một cách đột phá, bền vững và sáng tạo, giúp Kon Tum phát triển nhanh và bền vững dựa trên các nền tảng phát triển đặc trưng về tiềm năng phát triển du lịch, phát huy bản sắc văn hóa đặc sắc của các dân tộc; Phát triển nông nghiệp với ứng dụng công nghệ cao; Phát triển công nghiệp có chọn lọc gắn với phát triển kinh tế xanh, tuần hoàn và tăng cường quản lý tài nguyên, môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu./.

Theo Tùng Linh

Bộ Kế hoạch và Đầu tư