Thái Bình là một tỉnh đồng bằng ven biển, nằm ở phía Nam châu thổ sông Hồng, có ba mặt giáp sông và một mặt giáp biển; nằm trong vùng ảnh hưởng của tam giác tăng trưởng kinh tế Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh; có ranh giới: Phía Bắc giáp với tỉnh Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng; phía Tây và Tây Nam giáp với tỉnh Nam Định và Hà Nam; phía Nam giáp với tỉnh Nam Định; phía Đông giáp với vịnh Bắc Bộ.

Thái Bình là một tỉnh "đất chật, người đông”, quy mô diện tích khá nhỏ (chiếm 0,48% diện tích cả nước), xếp thứ 54/63 tỉnh, thành phố. Tuy nhiên về dân số, Thái Bình xếp thứ 11/63 tỉnh, thành phố; chiếm 1,9% dân số cả nước và có mật độ dân số gấp 4 lần trung bình cả nước.

Do vậy, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, các ý kiến góp ý của thành viên Hội đồng, các chuyên gia, nhà khoa học để giúp tỉnh Thái Bình có bản quy hoạch chất lượng, mở ra không gian phát triển mới. Đồng thời cho rằng, với những điều kiện hiện nay như không gian được mở rộng, các hạ tầng giao thông mới đang được hình thành, kết nối với các tỉnh xung quanh, có đường kết nối ven biển, đường cao tốc;… sẽ tạo điều kiện cho tỉnh Thái Bình trong thu hút đầu tư, phát triển.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, quy hoạch tỉnh Thái Bình được xây dựng đúng thời điểm, nhất là trong bối cảnh mới, tình hình mới, các quy hoạch cấp trên cũng như các Nghị quyết của Đảng, của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ đã được ban hành;…là những yếu tố rất thuận lợi và đây cũng là dịp để tỉnh thực hiện đánh giá, đưa ra các điểm nghẽn, cơ hội, tiềm năng, sắp xếp không gian, tạo động lực, cú hích, tận dụng hết tất cả tiềm năng, lợi thế để tỉnh phát triển nhanh hơn trong thời gian tới.

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình Nguyễn Khắc Thận cảm ơn Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng các bộ ngành liên quan, các chuyên gia, nhà khoa học đã quan tâm, hỗ trợ tỉnh trong công tác xây dựng quy hoạch cũng như tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong thời gian qua. Đồng thời cho biết, cũng như các địa phương khác, đây là lần đầu tiên tỉnh tiến hành lập quy hoạch tỉnh theo quy định của Luật Quy hoạch và cũng gặp một số khó khăn, vướng mắc ban đầu.

Quá trình lập quy hoạch đã được triển khai theo đúng quy định của pháp luật về quy hoạch, bám sát các quy hoạch cấp quốc gia, vùng, Nhiệm vụ lập quy hoạch tỉnh Thái Bình thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 841/QĐ-TTg ngày 16/06/2020; Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bằng Sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Nghị quyết Đại hội đảng bộ tỉnh.

Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình Nguyễn Khắc Thận phát biểu. Ảnh: MPI

Ông Nguyễn Khắc Thận nhấn mạnh, Thái Bình là tỉnh đi sau, xuất phát điểm thấp, có nhiều cơ hội khai thác dư địa để phát triển hiệu quả trong thời gian tới; Thái Bình cũng có những nền tảng căn bản để phát triển trong giai đoạn tiếp theo; là "quê hương năm tấn” nên trong những năm tới, tỉnh tiếp tục có kế hoạch để nâng tầm giá trị ngành nông nghiệp, hệ thống dịch vụ hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông kết nối của tỉnh đang và sẽ tiếp tục được đầu tư đồng bộ, tạo động lực thúc đẩy kinh tế của tỉnh.

Trên cơ sở những lợi thế nền tảng vốn có, quy hoạch tỉnh Thái Bình đưa ra định hướng, mục tiêu phấn đấu, quyết tâm, khát vọng vươn lên để sánh vai với các tỉnh trong khu vực. Theo đó, quy hoạch tỉnh xác định ba khâu đột phá, bốn trụ cột tăng trưởng, năm nền tảng và sáu quan điểm phát triển; trong đó có những định hướng mới mang tính chiến lược, đột phá như xây dựng khu công nghiệp y dược, xây dựng cảng biển lấn biển, phát triển năng lượng, điện khí, điện gió và phát triển các ngành dịch vụ mới, chất lượng cao.

Quy hoạch tỉnh Thái Bình đưa ra mục tiêu phát triển là phát huy mọi tiềm năng, lợi thế, nguồn lực và yếu tố con người, kinh tế phát triển nhanh, toàn diện và bền vững. Trong đó, Công nghiệp là động lực chủ yếu cho tăng trưởng, đưa Thái Bình trở thành một trong những trung tâm phát triển công nghiệp của vùng. Các khu công nghiệp, đô thị từng bước phát triển theo hướng sinh thái, xanh. Nhiều mô hình kinh tế tuần hoàn được triển khai trên địa bàn tỉnh bảo đảm hiệu quả tổng hợp về kinh tế và môi trường. Ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu. Kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, đô thị đầu tư đồng bộ, hiện đại. Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, kinh tế tri thức trở thành nhân tố nâng cao chất lượng tăng trưởng; phát triển mạnh nguồn nhân lực chất lượng cao.

Văn hóa - xã hội được chú trọng phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân được nâng cao; môi trường sinh thái được bảo vệ; quốc phòng - an ninh được giữ vững. Xây dựng Khu kinh tế thành khu vực động lực phát triển của tỉnh; Tận dụng lợi thế vùng biển để phát triển một số lĩnh vực có vai trò động lực như: Cảng biển; năng lượng (điện khí, điện gió); công nghiệp, đô thị lấn biển.

Đến năm 2050, Thái Bình là tỉnh có nền kinh tế phát triển thịnh vượng, xã hội tiến bộ và môi trường được đảm bảo. Các ngành kinh tế trụ cột có sức cạnh tranh cao, tăng trưởng kinh tế dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Thể chế quản trị kinh tế, xã hội hiện đại, năng động, có khả năng thích ứng cao dựa trên thu hút hiệu quả các nguồn lực, thúc đẩy sáng tạo của người dân, doanh nghiệp đóng góp vào phát triển.

Tham gia ý kiến đối với quy hoạch tỉnh Thái Bình, thành viên Hội đồng là đại diện các bộ, ngành có liên quan và các chuyên gia - ủy viên phản biện đánh cao sự quan tâm, chỉ đạo của tỉnh Thái Bình trong công tác xây dựng quy hoạch; đồng thời tập trung cho ý kiến đối với các nội dung cụ thể của quy hoạch; xác định những tồn tại hạn chế cần giải quyết, phân tích, đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức; xác định được các tồn tại, hạn chế hoặc các "điểm nghẽn” của tỉnh về các mặt kinh tế - xã hội, tổ chức không gian phát triển đô thị, nông thôn, các khu chức năng, kết cấu hạ tầng; sử dụng đất đai và bảo vệ môi trường. Đây là cơ hội cho phát triển công nghiệp của tỉnh Thái Bình trong kỳ quy hoạch.

Về quan điểm phát triển, đại biểu đề nghị cần quán triệt Nghị quyết Đại hội Đảng, Nghị quyết số 30-NQ/TW, Nghị quyết số 81/2023/QH15, trong đó cần coi trọng chủ trương phát triển nhanh, bền vững dựa vào đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế; lấy kinh tế số, kinh tế tuần hoàn làm yếu tố để phát triển kinh tế, đảm bảo tính thời sự và hội nhập kinh tế quốc tế.

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: MPI

Đại biểu cho rằng, triết lý chọn kinh tế công nghiệp và kinh tế đô thị làm động lực phát triển chưa rõ; cần xem xét việc đặt vấn đề xây dựng Thái Bình trở thành trung tâm công nghiệp, trung tâm sản xuất năng lượng hàng đầu của vùng, trong điều kiện đặc thù của Thái Bình là vùng đồng bằng, đất lúa.

Về bảo vệ môi trường, cần phát triển bền vững kinh tế biển theo hướng tăng trưởng xanh, bảo tồn đa dạng sinh học và các hệ sinh thái biển; khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường ở khu vực nông thôn, nhất là các làng nghề; đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút đầu tư phát triển các khu xử lý rác thải, nước thải; ngăn chặn suy giảm đa dạng sinh học vùng ngập nước.

Về các nhiệm vụ trọng tâm và khâu đột phá, tỉnh Thái Bình đề xuất 3 đột phá, 5 định hướng phát triển và 6 nhiệm vụ trọng tâm. Tuy nhiên, theo các đại biểu, giữa 5 định hướng lớn và 6 nhiệm vụ trọng tâm chưa nhất quán, thiếu liên kết với 06 tồn tại của thời kỳ trước và với 08 chiến lược đưa ra trong thời kỳ quy hoạch; các định hướng, nhiệm vụ trọng tâm thiếu gắn kết với nhau và với các phương án đề xuất.

Sau khi thảo luận cho ý kiến, Hội đồng thẩm định tiến hành biểu quyết bằng phiếu đánh giá, thống nhất cho rằng, hồ sơ Quy hoạch tỉnh Thái Bình đủ điều kiện để trình phê duyệt nhưng phải nghiêm túc tiếp thu, giải trình, hoàn thiện theo các nội dung được nêu.

Phát biểu tại Hội nghị, Bí thư tỉnh ủy tỉnh Thái Bình Ngô Đông Hải cảm ơn các ý kiến góp ý tâm huyết, quý báu các đại biểu và khẳng định cố gắng nghiên cứu, tiếp thu tối đa các ý kiến để hoàn thiện hồ sơ quy hoạch đảm bảo tính logic, hợp lý, đảm bảo quy định của pháp luật; đồng thời làm rõ quan điểm, mục tiêu quy hoạch để thể hiện rõ mong muốn, chiến lược, khát vọng, quyết tâm phát triển của tỉnh.

Bí thư tỉnh ủy tỉnh Thái Bình Ngô Đông Hải phát biểu. Ảnh: MPI

Ông Ngô Đông Hải nhấn mạnh, với tỉnh Thái Bình, để đánh giá thực trạng của tỉnh không khó nhưng để định hình mục tiêu chiến phát triển không dễ, nhất là mục tiêu, quan điểm phát triển đi kèm với khát vọng, quyết tâm để vươn tầm, đẩy nhanh tốc độ phát triển, theo kịp với các địa phương trong khu vực vùng Đồng bằng sông Hồng, đặc biệt là khu vực tam giác phát triển Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh.

Quy hoạch tỉnh Thái Bình được thực hiện trong thời điểm đặc biệt khi tỉnh đang nằm giữa ranh giới trình độ phát triển thấp với nhiều khó khăn, hạn chế đối với việc phát triển bứt phá để theo kịp xu thế phát triển. Điều này rất khó khăn và đòi hỏi quyết tâm cao độ nhưng cũng mang lại rất nhiều cơ hội để phát triển bứt phá, mạnh mẽ, vươn lên trên trong thời gian tới. Đồng thời cho biết, hiện tỉnh Thái Bình đã tương đối đồng bộ hạ tầng, có sự chuyển biến căn bản về thu hút đầu tư và đang nhận được sự quan tâm lớn của nhà đầu tư; đang tiếp tục nhận được sự quan tâm của Trung ương về đầu tư phát triển.

Kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao các ý kiến phát biểu và nhấn mạnh, các ý kiến thống nhất cho rằng, quy hoạch tỉnh Thái Bình được lập theo đúng quy định của pháp luật về quy hoạch, môi trường. Nội dung quy hoạch thể hiện được khát vọng phát triển, vươn lên của tỉnh; thể hiện được sự liên kết, đồng bộ trong định hướng phát triển, nhất là về kết cấu hạ tầng, sắp xếp, phân bổ không gian, các hoạt động kinh tế - xã hội. Hội đồng cũng đánh giá cao sự quan tâm, chỉ đạo của tỉnh trong công tác lập quy hoạch.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh đến các nội dung cần tập trung làm rõ, cụ thể như cần làm rõ hơn quy trình lập quy hoạch thể hiện sự đồng thuận, thống nhất về định hướng, không gian, các hoạt động phát triển; đặc biệt là quy trình tích hợp, cần rà soát đảm bảo sự thống nhất; bám sát Nghị quyết 30 về phát triển vùng, Nghị quyết số 81 của Quốc hội về quy hoạch tổng thể quốc gia, định hướng quy hoạch vùng, các quy hoạch ngành đã được phê duyệt; làm rõ vai trò, vị trí của tỉnh với vùng về an ninh lương thực, phát triển và giữ gìn các giá trị văn hóa, kết nối giao thông, xã hội, du lịch, y tế; đặc biệt về các điểm nghẽn phát triển mặc dù đã được nêu nhưng cần rà soát và cô đọng lại, đây chính là bài toán cần giải quyết trong quy hoạch; phải nêu bật lên được vị trí của tỉnh đối với thành phố Hà Nội, vùng Thủ đô, với các địa phương liên quan khi có các tuyến đường cao tốc Ninh Bình - Nam Định - Hải Phòng, đường ven biển Thái Bình - Nam Định, mở ra không gian mới rất quan trọng, tạo nên hành lang kinh tế.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu kết luận. Ảnh: MPI

Về ba kịch bản phát triển, cần chứng minh luận cứ rõ hơn; Làm rõ khu vực đề xuất lấn biển, đây là xu thế, yêu cầu nhưng làm sao đưa ra được diện tích đề xuất khả thi, đảm bảo không ảnh hưởng môi trường và phải bám sát chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 167/TB-VPCP ngày 07/6/2022 về kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Thái Bình, trong đó nêu rõ nghiên cứu các phương án lấn biển gắn liền với phát triển Khu Kinh tế Thái Bình, cần đánh giá tác động của phương án lấn biển với môi trường để tìm ra phương án phù hợp.

Về các mô hình phát triển, Bộ trưởng đồng ý với đa số các ý kiến của thành viên Hội đồng đó là dựa vào nông thôn mới và hình thành khu dân cư theo hướng phát triển khu đô thị nhỏ và vừa; các nhiệm vụ trọng tâm nghiên cứu để đưa ra các nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm hơn, đảm bảo tính khả thi và thuyết phục; làm rõ luận cứ phát triển trung tâm năng lượng; về sân gôn; về việc đề xuất các khu công nghiệp thành lập mới, cần bổ sung luận cứ, tính khả thi, khả năng thu hút đầu tư và khả năng lấp đầy; về đánh giá tác động đầu tư dự án điện gió ngoài khơi, hoạt động lấn biển; về sắp xếp đơn vị hành chính, bám sát Công điện số 616/CĐ-TTg ngày 04/7/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc rà soát, hoàn thiện các quy hoạch để thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030; Công văn số 6356/BKHĐT-QLQH ngày 08/8/2023 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc bổ sung sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030 vào quy hoạch tỉnh.

Trên cơ sở đó, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị tỉnh Thái Bình khẩn trương hoàn thiện dự thảo Quyết định phê duyệt quy hoạch; Hoàn thiện hồ sơ Quy hoạch tỉnh Thái Bình đảm bảo nội dung của từng ngành, lĩnh vực trong quy hoạch phải có tính kế thừa, thống nhất, liên kết với nhau và thể hiện trên Báo cáo Quy hoạch tỉnh Thái Bình, Báo cáo ĐMC, Quyết định phê duyệt quy hoạch và hệ thống sơ đồ, bản đồ, cơ sở dữ liệu về quy hoạch và chịu trách nhiệm toàn diện trước Thủ tướng Chính phủ và pháp luật về việc tiếp thu, giải trình, bảo lưu các ý kiến tham gia đối với hồ sơ Quy hoạch tỉnh Thái Bình; về tính trung thực, tính chính xác của thông tin, dữ liệu, số liệu, tài liệu, hệ thống sơ đồ, bản đồ, cơ sở dữ liệu trong hồ sơ Quy hoạch. Quy hoạch được phê duyệt sẽ giúp tỉnh Thái Bình có bước phát triển nhanh và bền vững hơn trong thời gian tới./.

Theo Tùng Linh