Tỉnh Bắc Ninh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, vùng Đồng bằng sông Hồng. Tỉnh có vị trí nằm trên nhiều tuyến đường giao thông quan trọng chạy qua như quốc lộ 1A, quốc lộ 17, quốc lộ 18, quốc lộ 38, đường sắt Hà Nội - Lạng Sơn và các tuyến đường thủy như sông Đuống, sông Cầu, sông Thái Bình; gần cảng Hàng không quốc tế Nội Bài, các cảng biển quan trọng của vùng (Quảng Ninh và Hải Phòng), nằm trên các trục hành lang kinh tế.

Với vị trí cửa ngõ phía Bắc và hội tụ các tuyến giao thông chính lan tỏa từ Thủ đô Hà Nội liên kết khu vực Bắc - Đông Bắc, Bắc Ninh là một trong các cực tăng trưởng của Vùng Thủ đô, là khu vực động lực của vùng Đồng bằng sông Hồng có sức hút về các mặt kinh tế, xã hội, giá trị lịch sử văn hóa, đồng thời là nơi trung chuyển giao thương, cung cấp thông tin, chuyển giao công nghệ với các địa phương trong cả nước cũng như quốc tế.

Cụ thể hóa những định hướng phát triển trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh

Phát biểu mở đầu Hội nghị, Thứ trưởng Trần Quốc Phương đánh giá cao sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của tỉnh Bắc Ninh trong quá trình triển khai, hoàn thiện quy hoạch tỉnh và cho rằng, quy hoạch tỉnh Bắc Ninh được lập trong bối cảnh có những thuận lợi như có Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 23/11/2022 về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 của Bộ Chính trị; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025; các quy hoạch ngành quốc gia, nhất là các quy hoạch về hạ tầng giao thông và một số quy hoạch tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Quy hoạch tổng thể quốc gia vừa được Quốc hội thông qua. Đây là căn cứ, là cơ sở để tỉnh Bắc Ninh xem xét, cụ thể hóa những định hướng phát triển trên địa bàn tỉnh thông qua quy hoạch.

Bắc Ninh là tỉnh nằm ở cửa ngõ của Thủ đô Hà Nội, nằm trong vùng tam giác tăng trưởng Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh cho nên có nhiều điều kiện để phát triển kinh tế. Tuy nhiên, Bắc Ninh hiện cũng không ít điểm nghẽn và khó khăn, thách thức như quỹ đất sử dụng nhỏ; Sông Đuống và các tuyến đường cao tốc, các tuyến điện cao thế và nhiều khu dân cư đan xen đã tạo sự chia cắt về không gian phát triển; Hệ thống các khu công nghiệp, công nghệ cao, làng nghề phát triển đan xen với các khu vực dân cư, tạo ra nhiều nguy cơ về ô nhiễm môi trường; Tỷ lệ nhập cư cao và xu hướng đô thị hóa mạnh, tạo áp lực lên cơ sở hạ tầng, các dịch vụ xã hội; Việc huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội khó khăn.

Để tỉnh Bắc Ninh phát huy tối đa những tiềm năng, lợi thế, hạn chế, khắc phục được khó khăn, thách thức, từ đó khơi thông đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhanh, bền vững, Thứ trưởng Trần Quốc Phương đề nghị thành viên Hội đồng, các chuyên gia cho ý kiến có trách nhiệm và tập trung vào tính hợp lý và sự phù hợp với quy định; Đánh giá phương pháp lập quy hoạch và nội dung bản quy hoạch tỉnh Bắc Ninh, đặc biệt về việc áp dụng phương pháp tích hợp quy hoạch về dữ liệu địa không gian, chồng lớp bản đồ; đánh giá những tồn tại, hạn chế cần giải quyết.

Tầm nhìn và quan điểm phát triển đến năm 2050, Bắc Ninh sẽ trở thành trung tâm đổi mới công nghệ cao và nghiên cứu, thiết kế trong khu vực Đông Nam Á; trở thành Thành phố trực thuộc Trung ương; lựa chọn kịch bản phát triển; kịch bản lựa chọn, tăng trưởng trong giai đoạn 2021-2030; việc lựa chọn các khâu đột phá, nhiệm vụ trọng tâm và các ngành quan trọng trong thời kỳ quy hoạch 05 khâu đột phá phát triển và 07 nhóm ngành ưu tiên phát triển; cấu trúc phát triển, phân vùng lãnh thổ…

Xây dựng quy hoạch đảm bảo tính thực tiễn, có tính khả thi cao nhất

Phát biểu tại Hội nghị, Bí thư tỉnh ủy Nguyễn Anh Tuấn cho biết, trong quá trình lập quy hoạch, tỉnh tuân thủ các quy trình, quy định của pháp luật về quy hoạch, bám sát nhiệm vụ lập quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ duyệt; tổ chức nhiều cuộc tham vấn trước khi hoàn thiện hồ sơ quy hoạch trình Hội đồng thẩm định. Trong quá trình thực hiện, tỉnh đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các bộ, ngành liên quan, đặc biệt là sự quan tâm của thành viên Hội đồng, các chuyên gia.

Bí thư tỉnh ủy Nguyễn Anh Tuấn mong muốn tiếp tục lắng nghe ý kiến của các chuyên gia, thành viên Hội đồng và khẳng định sẽ tiếp thu, giải trình hoàn thiện hồ sơ quy hoạch với tinh thần cầu thị, quyết tâm cao nhất trong việc tổ chức lập và triển khai thực hiện quy hoạch, đảm bảo tính thực tiễn, có tính khả thi cao nhất; đảm bảo các định hướng phát triển của tỉnh đạt được tính bền vững, tầm nhìn dài hạn, các giải pháp thực hiện có tính hiệu quả, linh hoạt, đáp ứng yêu cầu phát triển trong tình hình mới; đưa tỉnh Bắc Ninh phát triển theo đúng quan điểm chỉ đạo, mục tiêu và định hướng, đảm bảo sự hài hòa trong tổng thể vùng đồng bằng sông Hồng theo Nghị quyết 30 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 14 của Chính phủ, trở thành cực tăng trưởng của khu vực.

Trình bày nội dung quy hoạch tỉnh Bắc Ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Phó Chủ tịch thường trực UBND Dương Quốc Tuấn cho biết, trên cơ sở kế thừa thành tựu phát triển của giai đoạn trước, bám sát và tuân thủ định hướng phát triển của các Quy hoạch cấp trên và các văn bản chỉ đạo của Đảng và Nhà Nước, tỉnh Bắc Ninh định hướng giai đoạn 2021-2030 tập trung chuyển dịch sang tăng trưởng chất lượng cao, theo chiều sâu, đảm bảo tính bền vững và gắn kết tăng trưởng với phúc lợi cuộc sống của người dân, đảm bảo công bằng xã hội thay vì lựa chọn các phương án tăng trưởng nóng.

Phấn đấu trở thành trung tâm công nghiệp và dịch vụ công nghệ cao, trung tâm sản xuất thông minh của Việt Nam và vùng Đông Nam Á

Tỉnh Bắc Ninh đưa ra quan điểm phát triển gồm, phát trển bền vững, trở thành một trong những cực phát triển của vùng Đồng bằng sông Hồng, một trong những nền kinh tế đứng đầu cả nước, sớm trở thành Đô thị loại I trực thuộc Trung ương và là hình mẫu về thành phố thông minh, đổi mới sáng tạo, sinh thái, giữ gìn và phát huy các bản sắc văn hóa và có chất lượng cuộc sống cao.

Phấn đấu trở thành trung tâm công nghiệp và dịch vụ công nghệ cao, trung tâm sản xuất thông minh của Việt Nam và vùng Đông Nam Á, trung tâm logistics của vùng. Hệ thống kết cấu hạ tầng của tỉnh phát triển đồng bộ, hiện đại, kết nối nội tỉnh và liên tỉnh thông suốt.

Bản sắc văn hóa và con người Bắc Ninh - Kinh Bắc được phát huy và trở thành động lực phát triển. Ưu tiên sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài nguyên và nâng cao chất lượng môi trường, đảm bảo ứng phó biến đổi khí hậu.

Tỉnh Bắc Ninh xác định 05 khâu đột phá phát triển và 07 nhóm ngành ưu tiên của tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn quy hoạch 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, trong đó 05 khâu đột phá phát triển được xác định gồm tổ chức không gian kinh tế và đô thị trên phạm vi toàn tỉnh theo quy hoạch, gia tăng hiệu quả tụ hội đô thị, phát huy lợi thế so sánh, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Huy động tối đa và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, tạo bước đột phá về hệ thống kết cấu hạ tầng trong đó tập trung nguồn lực đầu tư xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng giao thông hiện đại, liên kết vùng.

Đẩy nhanh quá trình phát triển và hoàn thiện hạ tầng khu công nghiệp, công nghệ, khu logistics, khu du lịch, đô thị và hạ tầng số phát triển đồng bộ. Phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp, nâng cao đạo đức xã hội, ý thức pháp luật, xây dựng văn hóa và con người Bắc Ninh phát triển toàn diện, hướng đến chân - thiện - mỹ, có khát vọng vươn lên.

Nâng cao chất lượng quản trị, xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, say mê công việc; Đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh của Bắc Ninh. Đồng thời, đẩy mạnh chuyển đổi số, thực hiện các mục tiêu xây dựng và phát triển chính quyền số, kinh tế số, xã hội số theo Chiến lược chuyển đổi số quốc gia.

Về 07 nhóm ngành được ưu tiên thu hút đầu tư và tập trung nguồn lực phát triển gồm, sản xuất thiết bị điện tử; Sản xuất công nghệ cao; Du lịch; Logistics; Thương mại; Dịch vụ công nghệ thông tin; Sản xuất dược phẩm. Đây là những ngành, lĩnh vực mà thông qua phân tích đánh giá, phù hợp với lợi thế phát triển sẵn có và tiềm năng của Bắc Ninh, cũng như xu hướng phát triển trong tương lai, ông Dương Quốc Tuấn nhấn mạnh.

Tham gia ý kiến tại Hội nghị, thành viên Hội đồng là đại diện các bộ, ngành và chuyên gia phản biện thống nhất cho rằng, hồ sơ trình thẩm định Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh đã được xây dựng công phu, nghiêm túc, có chất lượng, sáng tạo và có tính cầu thị cao. Hồ sơ trình thẩm định cơ bản phù hợp với định hướng phát triển đất nước của Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc khóa XIII của Đảng, Quy hoạch tổng thể quốc gia tại Nghị quyết số 81/NQ-QH15, Nghị quyết số 30-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Bên cạnh đó, đại biểu cho ý kiến cụ thể về đánh giá phân tích, đánh giá các yếu tố, điều kiện đặc thù, thực trạng phát triển kinh tế - xã hội và nguồn lực cho phát triển; về quan điểm, tầm nhìn và mục tiêu phát triển; phương án phát triển các ngành; việc lựa chọn các khâu đột phá, nhiệm vụ trọng tâm và các ngành quan trọng trong thời kỳ quy hoạch 05 khâu đột phá phát triển và 07 nhóm ngành ưu tiên phát triển; Sự phù hợp, tính khả thi đối với việc tỉnh đưa ra phương án phát triển mạng lưới khu công nghiệp, công nghệ cao; chuyển đổi số, hạ tầng số; kinh tế ban đêm, kinh tế tuần hoàn; ...

Về 05 đột phá và 04 nhiệm vụ trọng tâm, theo ý kiến của đại biểu, cần phân tích sâu hơn những điểm nghẽn, những đột phá để phát triển. Cần làm rõ cơ sở, hơn luận chứng Bắc Ninh lựa chọn kịch bản phát triển "Phát triển Bắc Ninh trở thành trung tâm hàng đầu của Việt Nam trong lĩnh vực sản xuất chế tạo và dịch vụ công nghệ cao, sản xuất thông minh, logistics, là địa phương có điểm đến đặc sắc về văn hóa truyền thống và hiện đại với cuộc sống chất lượng cao”; cần xem xét việc đưa ra kịch bản lựa chọn, tăng trưởng trong giai đoạn 2021-2030 là 7,8%/năm, thấp hơn mức bình quân của vùng Đồng bằng sông Hồng được đặt ra tại Nghị quyết số 30-NQ/TW của Bộ Chính trị là 9%/năm.

Bắc Ninh lựa chọn phát triển không gian với 02 vùng trọng tâm (vùng đô thị trung tâm Bắc sông Đuống, vùng ngoại thành Nam sông Đuống) và đưa ra 05 hành lang phát triển. Định hướng phát triển và việc phân bổ không gian trong từng ngành, từng địa phương; định hướng phân bổ nguồn lực, phân bổ các dự án có tính đột phá và tạo động lực cho sự phát triển. Do vậy, cần làm rõ hơn đối với 8 vấn đề kết nối giao thông; phát triển du lịch; nông nghiệp theo hướng sản xuất tập trung, hàng hóa chất lượng và giá trị cao; phát triển thương mại, dịch vụ; phát triển công nghiệp phù hợp với điều kiện, đặc thù và lợi thế của tỉnh; phát triển đô thị, khu chức năng; vấn đề bảo tồn di sản; vấn đề lao động và nguồn nhân lực; phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai; phương án bảo vệ môi trường, nhất là trong các làng nghề.

Một số ý kiến cũng đề nghị đánh giá đầy đủ hơn vị trí, vai trò định hướng, dẫn dắt quá trình cơ cấu lại nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng của tỉnh Bắc Ninh đối với vùng Đồng bằng sông Hồng; làm rõ hơn vai trò cầu nối giữa vùng Thủ đô với tiểu vùng Đông Bắc của vùng Trung du miền núi phía Bắc trong chuỗi liên kết hợp tác kinh tế; làm rõ hơn quan điểm về tổ chức sắp xếp, bố trí không gian phát triển trong thời kỳ quy hoạch; cần chú trọng phát triển đô thị.

Hội đồng thẩm định thông qua quy hoạch tỉnh Bắc Ninh

Sau khi thảo luận, cho ý kiến, các thành viên Hội đồng thẩm định, các ủy viên phản biện đã tiến hành biểu quyết vào phiếu đánh giá đối với Quy hoạch tỉnh; Báo cáo kết quả đánh giá môi trường chiến lược của quy hoạch và Dự thảo Báo cáo thẩm định để tổng hợp, công bố tại phiên họp của Hội đồng. Kết quả cho thấy, 100% đồng ý thông qua với điều kiện có chỉnh sửa, bổ sung.

Phát biểu tiếp thu, giải trình ý kiến, ông Dương Quốc Tuấn, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Bắc Ninh cảm ơn các ý kiến góp ý quý báu, tâm huyết, trách nhiệm của các chuyên gia, thành viên Hội đồng; khẳng định, tỉnh Bắc Ninh sẽ nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu toàn bộ ý kiến để hoàn thiện quy hoạch với kết quả cao nhất trước khi trình cấp có thẩm quyền xem xét thông qua. Đồng thời làm rõ thêm một số nội dung được đặt ra tại Nghị quyết số 30-NQ/TW; về hạ tầng; thu hút đầu tư; chỉ tiêu tăng trưởng; phát triển các khu công nghiệp; tỉnh sẽ làm rõ hơn triết lý phát triển để có định hướng rõ ràng, phù hợp, đặc biệt là liên quan đến liên kết vùng; tập hợp các dự án theo nhóm, tránh liệt kê dàn trải; lên ý tưởng về phát triển không gian, du lịch, văn hóa.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, qua các ý kiến phát biểu cho thấy, hồ sơ quy hoạch được triển khai đúng quy định của pháp luật. Nội dung quy hoạch đáp ứng yêu cầu quy định, thể hiện khá rõ nét về khát vọng phát triển của tỉnh; thể hiện được sự liên kết và đồng bộ trong định hướng phát triển kết cấu hạ tầng; việc sắp xếp, phân bổ không gian các hoạt động kinh tế - xã hội.

Để sớm hoàn thiện nội dung quy hoạch theo quy định của pháp luật về quy hoạch, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Thứ trưởng Trần Quốc Phương đề nghị tỉnh Bắc Ninh nghiêm túc tiếp thu, giải trình và hoàn thiện Hồ sơ quy hoạch theo ý kiến góp ý, trong đó tập trung làm rõ và giải trình một số nội dung về quy trình lập quy hoạch từ khi triển khai lập đến khi hoàn thiện quy hoạch; bổ sung luận chứng, làm rõ về tính khả thi của kịch bản phát triển được lựa chọn, trong đó cần xác định rõ các động lực, đột phá của tăng trưởng, đóng góp của từng ngành, lĩnh vực vào tăng trưởng chung của tỉnh.

Chú trọng phát triển kinh tế theo hướng mới, mở như kinh tế số, kinh tế chia sẻ, kinh tế tuần hoàn, phát triển xanh, đây là yêu cầu khách quan và là xu thế mới rất quan trọng để phát triển kinh tế của tỉnh. Luận chứng việc lựa chọn những ngành có thế mạnh và làm rõ thứ tự ưu tiên để có cơ sở định hướng ưu tiên đầu tư trong thời kỳ quy hoạch. Rà soát nhu cầu sử dụng đất cho các ngành, lĩnh vực phù hợp với chỉ tiêu sử dụng đất đã được Thủ tướng Chính phủ phân bổ tại Quyết định số 326/QĐ-TTg ngày 09/3/2022; Rà soát, hoàn thiện Báo cáo đánh giá môi trường chiến lược.

Trên tinh thần đó, tỉnh Bắc Ninh lập Báo cáo tiếp thu, giải trình toàn bộ ý kiến tham gia bằng văn bản của các bộ, ngành, chuyên gia, ý kiến tham gia của các đại biểu tham dự phiên họp thẩm định, ý kiến của Cơ quan thường trực Hội đồng thẩm định và kết luận của Hội đồng thẩm định. Chịu trách nhiệm về tính chính xác của nội dung, số liệu trong Báo cáo Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh và hệ thống bản đồ, cơ sở dữ liệu trong Hồ sơ Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh./.